Dziedziczenie ustawowe (prawo niemieckie)
W myśl przepisów niemieckiego prawa spadkowego, dziedziczenie ustawowe (niem. gesetzliche Erbfolge) zachodzi w przypadku braku ważnego rozrządzenia majątkiem przez spadkodawcę, w postaci testamentu lub umowy o spadek. Jeżeli spadkodawca rozrządził swym majątkiem na wypadek śmierci, reguły dziedziczenia ustawowego decydują o kręgu uprawnionych do zachowku.
Do spadku powołani są z mocy ustawy krewni i małżonek (lub partner życiowy) spadkodawcy.
Dziedziczenie krewnych (Verwandtenerbrecht, § 1924-1930 BGB) edytuj
Porządek dziedziczenia krewnych oparty jest na systemie kolejnych parantel, z których pierwszą stanowią zstępni spadkodawcy, drugą zstępni rodziców spadkodawcy, trzecią zstępni dziadków spadkodawcy, czwartą zstępni pradziadków spadkodawcy itd. Krewny w bliższej paranteli wyłącza od dziedziczenia krewnych z dalszych parantel (§ 1930 BGB). Z kolei w ramach tej samej paranteli bliższy krewny spadkodawcy wyłącza od dziedziczenia dalszych krewnych, którzy poprzez niego są spokrewnieni ze spadkodawcą. Jest to tzw. zasada reprezentacji.
Pierwsza parantela edytuj
Dziedziczenie w ramach pierwszej paranteli następuje wedle szczepów oraz zasady reprezentacji. Dzieci dziedziczą w częściach równych, a każde z nich tworzy jeden szczep. Jeśliby nie dożyło otwarcia spadku, to udział spadkowy, jaki przypadałby na niego, przypada jego żyjącym zstępnym wedle tych samych zasad (§ 1924 BGB).
Druga parantela edytuj
Dziedziczenie w ramach drugiej paranteli następuje wedle linii oraz zasady reprezentacji. Jeżeli żyją rodzice spadkodawcy, spadek przypada im po połowie. W braku jednego z nich, spadek przypada jego zstępnym wedle zasady reprezentacji, a jeśli i oni nie żyją – drugiemu rodzicowi (§ 1925 BGB).
Trzecia parantela edytuj
Dziedziczenie następuje wedle linii oraz zasady reprezentacji. Spadek przypada po równo każdemu z czterech dziadków lub ich zstępnym przy zachowaniu zasady reprezentacji. W braku jednego dziadków, spadek przypada jego zstępnym, a w ich braku przechodzi na drugiego lub jego zstępnych (§ 1926 BGB).
Dalsze parantele edytuj
Dziedziczenie w ramach dalszych parantel odbywa się analogicznie jak w przypadku paranteli drugiej i trzeciej (§ 1928 i 1929 BGB).
Szczególne kwestie pochodzenia edytuj
Spadkobiercą ustawowym może być również nasciturus lub osoba przysposobiona.
Dziedziczenie małżonka (partnera życiowego) (Ehegattenerbrecht, § 1931-1933 BGB) edytuj
Małżonek dziedziczy obok krewnych po spadkodawcy, o ile ten nie wystąpił o rozwód. Małżonkowi dziedziczącemu obok krewnych z pierwszej paranteli przypada 1/4 spadku, a w zbiegu z krewnymi z drugiej paranteli i dziadkami spadkodawcy – 1/2. W braku takich osób małżonek dziedziczy całość spadku wyłączając w ten sposób krewnych z dalszych parantel.
Jeżeli w chwili otwarcia spadku pomiędzy spadkodawcą a jego małżonkiem istniał ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, małżonkowi przypada dodatkowo 1/4 spadku.
Jeżeli w chwili otwarcia spadku pomiędzy spadkodawcą a jego małżonkiem istniał ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej, a spadkodawca pozostawił dzieci, małżonek dziedziczy wraz z nimi po równo, lecz nie mniej niż 1/4 spadku.
Partner życiowy dziedziczy na tych samych zasadach co małżonek.
Dziedziczenie skarbu państwa (Erbrecht des Staates, § 1936 BGB) edytuj
W braku krewnych i małżonka po zmarłym dziedziczy Skarb Państwa.