Dzwon Szedybora Wolimuntowicza

Dzwon ufundowany w roku 1420 przez Macieja Szedybora Wolimuntowicza

Dzwon ufundowany przez Szedybora Wolimuntowicza
Napis na dzwonie[1]

Historia dzwonu

edytuj

Szedybor Wolimuntowicz w roku 1420 ufundował dzwon do istniejącego od 1387 roku kościoła w Wiłkomierzu. W drugiej połowie XV wieku Szedybor zmarł bezpotomnie. Jednakże jeden z jego braci, Kieżgajło, stał się protoplastą rodu, który przeżył krótki stosunkowo okres potęgi i bogactwa. W tym czasie fundatorzy i patroni kościołów czuli się ich właścicielami i mogli, w pewnym uznanym zwyczajowo zakresie, dysponować ich mieniem. Dobra Kieżgajłów upadały. Pod pretekstem uratowania dzwonu przed zniszczeniem w zrujnowanym kościele Stanisław Kieżgajło przejął dzwon.

Drogą licznych koligacji rodzinnych w posiadanie dzwonu wszedł Andrzej Korycki, który w roku 1596 ufundował kościół w Niewodnicy koło Białegostoku i podarował dzwon nowemu kościołowi. W przykościelnej dzwonnicy wisiał ten dzwon do roku 1867[2], kiedy z polecenia wyższych władz przekazany był do muzeum w Wilnie. Dziś znajduje się on w Muzeum Narodowym Litwy w Wilnie pod numerem inwentarzowym IM4636.

Charakterystyka dzwonu

  • średnica 405 mm
  • wysokość 420 mm
  • masa 50 kg

Obecny stan zachowania dzwonu:

  • brak serca i jarzma
  • odłamana jedna z części korony
  • na wewnętrznej powierzchni, w miejscach gdzie o korpus dzwonu uderza serce, są dosyć głębokie, wyraźnie widoczne, ślady zużycia świadczące o bardzo długim użytkowaniu dzwonu
  • nie ma pęknięć i dużych wgnieceń

Na korpusie znajduje się dobrze czytelny napis w języku starosłowiańskim: "W leto 6000 9 sot 28 sozdan byst kołakoł swiatoj Trojcy powieleniem raba bożia pana Szedibora Wolimuntowicza a master Ustiak". Rok 6928 ery bizantyjskiej odpowiada rokowi 1420 po Chrystusie. Przed tekstem napisu znajduje się litewski herb Wolimuntowiczów.

Bibliografia

edytuj
  • Sobolewski G.: Historia dzwonów kościoła niewodnickiego, Białostocczyzna 3/1992
  • Hankus A., Sobolewski G.: Najstarszy dzwon na Podlasiu, Białostocczyzna 4/1995

Przypisy

edytuj
  1. Michał Brensztejn, Zarys dziejów ludwisarstwa w b. W.Księstwie Litewskiem, Wilno 1924, s. 158.
  2. Michał Brensztejn, Zarys dziejów ludwisarstwa w b. W.Księstwie Litewskiem, Wilno 1924, s. 11.