Dzwonnica w Bieczu

zabytkowa dzwonnica w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim

Dzwonnica w Bieczupóźnogotycka dzwonnica obok kościoła Bożego Ciała w Bieczu, wtopiona w ciąg miejskich murów obronnych. Służyła jednocześnie jako baszta, którą opiekował się cech rzeźników.

Maksymilian Fajans, Biecz nad rzeką Ropą, 1875–1883. Na lewo od fary widoczna dzwonnica.

small Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod nr rej.: 5-ZN z 15.11.1948:

Wzniesiona w pobliżu północno-zachodniego narożnika kościoła, powstała pod koniec XV lub na początku XVI w. Czworoboczna, murowana z cegły z użyciem detali kamiennych, wysoka na 21 m[1], posiada charakterystyczne, późnogotyckie obramienia okien i drzwi oraz wąskie, profilowane gzymsy (okapniki), wyznaczające kolejne kondygnacje. Kiedyś służyła również celom obronnym, o czym świadczą otwory strzelnicze na najwyższej kondygnacji. Pierwotnie posiadała dach namiotowy. Później dach ten zwieńczono barokowym hełmem z latarnią – taką postać dzwonnicy uwiecznił na swym rysunku z końca lat 70. XIX w. Napoleon Orda[2]. Obecny wysoki hełm wykonano w dwudziestoleciu międzywojennym. Na najwyższej kondygnacji od strony wschodniej widoczna jest dekoracja sgraffitowa z XVI w., przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów, a po bokach postacie polskich świętych: św. Stanisława i św. Wojciecha. Na tarczach wielkie litery „B” z koroną – monogram królewskiego miasta Biecza[3].

W dzwonnicy był zawieszony gotycki dzwon z 1382 r.[3], ozdobiony plakietami, przedstawiającymi sceny Ukrzyżowania. Był to jeden z najstarszych zachowanych polskich dzwonów. Po II wojnie światowej pękł i przy próbach spawania w 1969 r. został całkowicie zniszczony. Obecnie jest przechowywany w muzeum w Domu Kromera.

Przypisy

edytuj
  1. Kłos Stanisław: op. cit., s. 128
  2. Litografię na tej podstawie wykonał Maksymilian Fajans (Rycina nr 154 z Serii VI z "Albumu widoków przedstawiających historyczne miejsca...", Pińsk 1875-1883)
  3. a b Ślawski Tadeusz: op. cit., s. 44

Bibliografia

edytuj
  • Kłos Stanisław: Gorlice i okolice. Przewodnik, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa 1976;
  • Ślawski Tadeusz: Biecz i okolice, Sport i Turystyka, Warszawa 1973;