Edmund Grabianowski

polski działacz narodowy i sportowy, inżynier górnik

Edmund Grabianowski (ur. 15 listopada 1893 w Pakosławiu, zm. 27 lutego 1968[1] w Gliwicach) – pierwszy prezes Górnośląskiego Związku Towarzystw Sportowych, jeden z założycieli Polonii Bytom i również jej pierwszy prezes oraz działacz Polskiego Komisariatu Plebiscytowego.

Edmund Grabianowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

15 listopada 1893
Pakosław

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1968
Gliwice

Zawód, zajęcie

prezes Polonii Bytom

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie urzędnika pocztowego Michała Grabianowskiego oraz Marii. Ojciec zmarł wcześnie i Grabianowski był wychowywany wraz z rodzeństwem przez matkę samotnie.

Ukończył Real-Lyzeum w Poznaniu i rozpoczął studia na Bergakademie Berlin. W trakcie I wojny światowej skończył studia i otrzymał dyplom magistra inżyniera górniczego. Po odbyciu praktyki przyjechał na Górny Śląsk i zatrudnił się w Polskim Komisariacie Plebiscytowym w Bytomiu. Uczestniczył również w walkach powstańczych.

4 stycznia 1920 roku wraz z Alojzym Budniokiem i Maksymilianem Wilimowskim zorganizował zebranie założycielskie Klubu Sportowego Polonia Bytom - klubu mającego integrować społeczność polską na plebiscytowym Górnym Śląsku i został jego pierwszym prezesem[2]. W tym okresie również był prezesem Górnośląskiego Związku Towarzystw Sportowych - protoplasty Śląskiego Związku Piłki Nożnej[3]. Był członkiem Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego[4]. W 1929 roku pracował jako asystent zawiadowcy kopalni „Król - Św. Jacek” w Królewskiej Hucie[5].

W 1924 roku wziął ślub z Heleną Flieger, córką innego działacza sportowego - Stanisława Fliegera. Mieli troje dzieci - Marię, Zdzisława i Jolantę.

Po II wojnie światowej mieszkał w Zabrzu, gdzie był kierownikiem produkcji na Kopalni Zabrze-Wschód, a następnie przeniósł się do Gliwic i pracował w tamtejszym Zjednoczeniu Przemysłu Materiałów Ogniotrwałych. W latach pięćdziesiątych przeszedł na wcześniejszą emeryturę ze względu na chorobę serca. W grudniu 1967 roku podczas wyjazdu do Warszawy przeszedł zawał i spędził dwa i pół miesiąca w Szpitalu Bielańskim. Powrócił do domu czując się dobrze, jednak po dwóch dniach nastąpił kolejny zawał. Zmarł w Szpitalu Miejskim w Gliwicach 27 lutego 1968 roku o godz. 16:00. Został pochowany na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Gliwicach, sektor C5-11-32[6].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Artykuł, który ukazał się w Sporcie nr 33/1982 mówi, że Grabianowski zmarł w 1958 roku, jednak na jego grobie widnieje data 1968. Wynika to zapewne z nieprawidłowego odczytania przez redakcję czasopisma listu Marii Grabianowskiej-Lebiedzińskiej, w którym opisuje ona biografię tego człowieka.
  2. Z kart historii Polonii Bytom. ekstraklasa.wp.pl, 2007-07-26. [dostęp 2009-06-19].
  3. Historia Śląskiego Związku Piłki Nożnej. slzpn.katowice.pl. [dostęp 2009-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-20)].
  4. X Sprawozdanie z Działalności Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego za rok 1930, Katowice 1931, s. 77.
  5. a b M.P. z 1929 r. nr 114, poz. 285 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”.
  6. Cmentarze komunalne w Gliwicach - wyszukiwarka osób pochowanych [online].

Bibliografia edytuj

  • Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 45. ISBN 83-60353-11-5.
  • Ocalić od zapomnienia. Miesiąc Pamięci Narodowej. Inż. górnik Edmund Grabianowski Sport nr 33, Katowice 1982.