Egzarchat – typ jednostki kościelnego podziału administracyjnego występujący w wielu Kościołach prawosławnych oraz katolickich Kościołach wschodnich.

Termin ten wywodzi się z Cesarstwa Bizantyjskiego, gdzie egzarchami tytułowani byli namiestnicy cesarscy najważniejszych prowincji. Współcześnie mianem egzarchatu najczęściej określa się obszar położony poza głównym terenem działania danego Kościoła, poddany władzy kanonicznej przedstawiciela patriarchy, noszącego tytuł egzarchy. Na przykład w Stanach Zjednoczonych tytuły egzarchów nosi znaczna część prawosławnych hierarchów.

Katolickie Kościoły wschodnie

edytuj

W katolickich Kościołach wschodnich egzarchaty stanowią odpowiedniki rzymskokatolickich wikariatów apostolskich (z kolei odpowiednikami diecezjieparchie). Prawo ich ustanawiania oraz mianowania egzarchów mają patriarchowie poszczególnych obrządków:

Terytorium Kościoła, którym rządzi Patriarcha, rozciąga się na te regiony, w których jest zachowywany ryt właściwy dla tego Kościoła, a Patriarcha ma zgodnie z prawem nabyte uprawnienie do erygowania prowincji, eparchii oraz egzarchatów.

Egzarchaty w katolickich Kościołach wschodnich

edytuj

Egzarchaty podległe arcybiskupowi większemu Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego

edytuj

Egzarchaty patriarsze

edytuj

Kościół melchicki

edytuj

Kościół katolicki obrządku syryjskiego

edytuj

Kościół maronicki

edytuj

Kościół katolicki obrządku ormiańskiego

edytuj

Przypisy

edytuj