Ered Gorgoroth

góry w mitologii Śródziemia

Ered Gorgoroth (sin. Góry Grozy) – pasmo górskie ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Mapa Beleriandu. Ered Gorgoroth znajdowały się między wyżynnym Dorthonionem na północy a lasami Doriathu na południu

Etymologia nazwy edytuj

Tworząc nazwy fikcyjnych lokacji tworzonego przez siebie świata, Tolkien umieszczał je w kontekście 14 języków, którymi mówić mieli mieszkańcy wymyślonego przez niego świata. Co więcej, tworzone przez autora nazwy ulegać miały w obrębie Śródziemia podobnym procesom, jak nazwy realnych miejsc w rzeczywistym świecie. Nazwa Ered Gorgoroth składa się z dwóch członów: określanego i określającego. Pierwszy z nich, Ered, jest rzeczownikiem w liczbie mnogiej oznaczającym góry. Spotyka się go również w kilku innych nazwach, jak Ered Engrin (Góry Żelazne), Ered Lindon (Góry Lindonu), Ered Luin (Góry Błękitne). W innych nazwach spotyka się ten rzeczownik w liczbie pojedynczej, orod, w takich jednowyrazowych nazwach jak Orodruina (dosłownie Ognista Góra). Drugi człon, Gorgoroth, pochodzi od gor, goroth oznaczającego strach, przerażenie. W efekcie nazwę Ered Gorgoroth tłumaczy się jako Góry Strachu[1].

Analiza edytuj

Ered Gorgoroth opisywane są rzeczywiście jako straszne, z ziejącymi przepaściami i kłębiącymi się u ich stóp cieniami[2]. Według Karen Wynn Fonstad, Ered Gorgoroth były wyższe niż Ered Wethrin[3] (góry oddzielające Beleriand od Hithlumu).

Ered Gorgoroth powiązane są z postacią pajęczycy Ungolianty – antagonistki Silmarillionu, lecz także z jednym z protagonistów tejże książki – Berenem[4][2].

W Silmarillionie Tolkien pisze, że już po przymierzu z Melkorem, Ungolianta zamieszkiwała ciemną dolinę u podnóża tego pasma górskiego, zwaną Valley of Dreadful Death[4] - Nan Dungortheb[5], wprawiającą w przerażenie i szaleństwo, gdzie łączyły się czary Saurona i Meliany[2]. Wittrup wymienia je wśród paralel, pomiędzy opisaną w Silmarillionie historią elfów, a Władcą Pierścieni, w którym Ered Gorgoroth odpowiada równina Gorgoroth w Mordorze[6]. Góry te pojawiają się także w opowieści o Berenie, który przebył je, zmierzając do Doriathu[2] w drugiej ze swych sześciu podróży[7].

Przypisy edytuj

  1. John Algeo, The Toponymy of Middle–Earth, „Names”, 33 (1–2), 1985, s. 80–95 (ang.).
  2. a b c d Guglielmo Spirito, Melian’s Girdle: Boundaries and Hidden Thresholds in Arda, „Hither Shore”, 11, 2014, s. 45 (ang.).
  3. Fonstad 2014 ↓, s. 10.
  4. a b Lauren Zappe, Navigating Tolkien’s Spatial Allegory [online], 2017, s. 5 (ang.).
  5. Mark Fisher, Nan Dungortheb [online], www.glyphweb.com [dostęp 2022-02-01].
  6. Kenton E. Wittrup, Extrapolations from Tolkien, „Mallorn: The Journal of the Tolkien Society”, 24, 1987, s. 28–34 (ang.).
  7. Fonstad 2014 ↓, s. 25.

Bibliografia edytuj

  • Karen Wynn Fonstad, The Atlas of Middle-earth, Houghton Mifflin Harcourt, 2014 (ang.).