Eugeniusz Wachowiak
Eugeniusz Wachowiak (ur. 24 grudnia 1929 w Lesznie) – polski poeta, autor prozy refleksyjnej i wspomnieniowej, tłumacz literatury niemieckiego kręgu językowego.
| Data i miejsce urodzenia |
24 grudnia 1929 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
poeta, tłumacz |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys
edytujUrodził się w rodzinie Franciszka, pracownika PKP, i Kazimiery z domu Sterna. Podczas okupacji niemieckiej przebywał w Lesznie i uczył się w niemieckiej szkole dla polskich dzieci, a następnie od 1943 pracował w urzędzie pocztowym[1].
Po wojnie uczęszczał do Gimnazjum i Liceum Handlowego w Lesznie, w 1950 r. zdał maturę. W latach 1948–1955 był członkiem Związku Młodzieży Polskiej, w latach 1955–1980 członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1954 r. ukończył Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Poznaniu. Po studiach pracował jako urzędnik w Dziale Finansowym Dyrekcji Miejskiego Handlu Detalicznego w Lesznie, od 1958 w Wytwórni Urządzeń Komunalnych WUKO we Wschowie, gdzie w latach 1970–1973 pełnił funkcję dyrektora. W latach 1965–1973 pełnił także funkcję radnego Miejskiej Rady Narodowej i przewodniczącego Komisji Oświaty i Kultury we Wschowie. Od 1973 mieszkał w Poznaniu, gdzie został głównym księgowym w Przedsiębiorstwie Aparatury i Urządzeń Komunalnych[1].
Debiutował jako poeta w 1954 r. na łamach „Gazety Poznańskiej”, w 1960 r. jako tłumacz, przekładem wiersza Armina Müllera pt. Zjadłem tuńczyka, opublikowanym w „Tygodniku Zachodnim” nr 18. W 1958 r. ukazał się nakładem Wydawnictwa Poznańskiego jego pierwszy tom wierszy Afryka poety.
W 1954 r. został przyjęty do Koła Młodych, w latach 1956–1959 był członkiem grupy literackiej Wierzbak, w latach 1960–1983 należał do Związku Literatów Polskich, w latach 1985–1993 do Stowarzyszenia Tłumaczy Polskich, od 1989 r. do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w 1991 r. został członkiem Polskiego PEN Clubu i Else Lasker-Schüler-Gesellschaft w Wuppertalu[1].
Utwory poetyckie i przekłady drukował m.in. na łamach „Gazety Poznańskiej” (1954–1955, 1957–1960, 1964), „Głosu Wielkopolskiego” (1956–1960), „Tygodnika Zachodniego” (1956–1960), „Wyboi” (1956–1958), „Nadodrza” (1959–1985), „Nurtu” (1965–1984), „Poezji” (1966–1975, 1978), „Faktów i Myśli” (1968–1970), „Borussi” (1993–1997), „Wiadomości Kościańskich” (1994–2001), „Gazety Malarzy i Poetów” (1994, 1996–1999, 2001) oraz „Twórczości” i „Pro libris”[1].
W 1952 r. ożenił się z Janiną Hetmańską[1]. Ojciec pisarza Sergiusza Sterny-Wachowiaka.
Twórczość wybrana
edytuj- Afryka poety. Wiersze. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1958.
- Przed snem niepokój. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1962.
- Spokojna scheda. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Kultury 1963.
- Zmaganie z lwem. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Kultury 1965.
- Trudno nasycić ziemię. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1966
- Cienie przechodzą długie. Zielona Góra: Lubuskie Towarzystwo Kultury 1970.
- Turyngia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970.
- Słowo i gest. Wiersze i przekłady. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1976.
- Powstańczy polem wiedzie ślad. O zbrojnym czynie ludu wielkopolskiego 1918–1919 mową wiązaną, a gdzie trzeba prozą. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1978.
- Co nam obca przemoc wzięła kosą odbierzemy. Wiosna wielkopolskiego ludu w słowie z materii faktu wziętym 1946–48. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1982[2].
- Woda dla dropia. Bydgoszcz: Pomorze 1987[3].
- Wyjście z mroku. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha 1987[4].
- Płonąca satnica. Wielkopolanie w powstaniach narodowych i w ruchu oporu 1794–1944. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1988[5].
- Medalion studzienny. Wiersze wybrane. Posłowie: P. Łuszczykiewicz. Poznań: W Drodze 1998[6].
- Drei Gedichte. Warmbonn: U. Keicher 1999
- Korniki dnia, Poznań 2009.
- Cud prawdziwy, Poznań 2011.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1979)
- Srebrny Krzyż Zasługi (1973)
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2009)[7]
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury (1966)[8]
- Odznaka Honorowa Miasta Poznania (1976)
- Odznaka „Za zasługi dla rozwoju woj. poznańskiego” (1978)
- Odznaka „Za zasługi w rozwoju woj. zielonogórskiego” (1968)[8]
- Odznaka Honorowa za Zasługi dla Przyjaźni Narodów (NRD, 1971)
Źródło:[1].
Nagrody i wyróżnienia
edytuj- Lubuska Nagroda Kulturalna (1966)[8]
- nagroda kulturalna dwutygodnika „Nadodrze” (1968)[8]
- tytuł Honorowego Obywatela Miasta i Gminy Wschowa (1978)
- Nagroda Niezależnych (1986)
- nagroda Za nieprzeciętność „Wiadomości Kościańskich” (1998)
- statuetka „Dobosz Powstania Wielkopolskiego”, przyznana przez Zarząd Główny Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 (1999)[9]
- nagroda specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w uznaniu zasług dla kultury polskiej (2007)
Źródło:[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g Wachowiak Eugeniusz – Słownik Pisarzy i Badaczy XX i XXI w. [online], pisarzeibadacze.ibl.edu.pl [dostęp 2025-01-29] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-01].
- ↑ Eugeniusz Wachowiak, Co nam obca przemoc wzięła kosą odbierzemy : wiosna wielkopolskiego ludu w słowie z materii faktu wziętym 1846–1848, wyd. 2, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1982, ISBN 83-210-0299-4, OCLC 20057566 [dostęp 2022-01-27].
- ↑ Eugeniusz Wachowiak, Woda dla dropia, wyd. 1, Bydgoszcz: Pomorze, 1987, ISBN 83-7003-068-8, OCLC 17786090 [dostęp 2022-01-27].
- ↑ Eugeniusz Wachowiak, Wyjście z mroku, wyd. 1, Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha, 1987, ISBN 83-7015-088-8, OCLC 19340840 [dostęp 2022-01-27].
- ↑ Eugeniusz Wachowiak, Płonąca satnica : wielkopolanie w powstaniach narodowych i w ruchu oporu 1794–1944, Poznań: Wydawn. Poznańskie, 1988, ISBN 83-210-0689-2, OCLC 23816293 [dostęp 2022-01-27].
- ↑ Eugeniusz Wachowiak, Medalion studzienny : wiersze wybrane, wyd. 1, Poznań: Wydawn. „W Drodze”, 1998, ISBN 83-7033-234-X, OCLC 500111515 [dostęp 2022-01-27].
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2025-01-29] (pol.).
- ↑ a b c d Eugeniusz Wachowiak. Sięgnąłem po poezję NRD.... „Litery”. rok VIII, nr 6 (90), s. 16, czerwiec 1969. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Prasowe, RSW „Prasa”. [dostęp 2025-01-29].
- ↑ Dobosz Powstania Wielkopolskiego. Nagroda Honorowa Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w Poznaniu
Bibliografia
edytuj- Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939–1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
- Eugeniusz Dzięcielewski: Wschowa i Ziemia Wschowska w literaturze. Wschowa: Gmina Wschowa Powiat Wschowski, 2006, s. 53–68. ISBN 83-89578-12-3.
- Janina Małgorzata Halec: Ulicami Eugeniusza Wachowiaka. Leszno: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Oddział w Lesznie & Miejska Biblioteka Publiczna im. Stanisława Grochowiaka, Wydawnictwo Cicer w Lesznie, 2012, s. 1–120. ISBN 978-83-61681-06-9.