Feliks Zbigniew Machnowski

Feliks Zbigniew Machnowski[a] (ur. 10 sierpnia 1875, zm. 7 października 1937 we Lwowie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego II RP, wójt gminy Stawczany.

Feliks Zbigniew Machnowski
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data urodzenia

10 sierpnia 1875

Data i miejsce śmierci

7 października 1937
Lwów

Przebieg służby
Siły zbrojne

C. K. Armia
C. K. Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

95 Pułk Piechoty
40 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-ukraińska (obrona Lwowa)

Odznaczenia
Medal Niepodległości Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Życiorys edytuj

Urodził się 10 sierpnia 1875[1][2][b]. W rezerwie piechoty C. K. Armii został mianowany kadetem z dniem 1 stycznia 1899[3], następnie awansowany na stopień porucznika z dniem 1 stycznia 1901[4]. Był żołnierzem 95 Galicyjsko-Bukowińskiego pułku piechoty ze sztabem w Stanisławowie[5][6][7], od około 1902 pod nazwą 95 Galicyjskiego pułku piechoty we Lwowie[8][9] do około 1904[10]. Podczas I wojny światowej według stanu z 1918 był porucznikiem C. K. Obrony Krajowej stosunku ewidencji z dniem 1 czerwca 1916[11].

U kresu wojny uczestniczył w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej, pełniąc stanowisko zastępcy komendanta Milicji Wojskowej, por. Ludwika Baara[12][13][2][14]. Po zakończeniu walk z Ukraińcami, wskutek przemianowania Milicji Wojskowej na Lwowski Batalion Wartowniczy, potem na Batalion Wartowniczy I/6 (pp), pozostawał nadal zastępcą jego dowódcy, por. Baara, do 24 stycznia 1919, pełniąc jednocześnie stanowisko dowódcy 1 kompanii[15]. W Wojsku Polskim został awansowany na stopień kapitana rezerwy piechoty ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[16][17][18]. Po wojnie w 1923, 1924 pozostawał oficerem rezerwowym 40 Pułku Piechoty w garnizonie Lwów[19][20]. Później został przeniesiony w stan spoczynku[21]. W 1934 był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej nr VI jako oficer przewidziany do użycia w czasie wojny i pozostawał wówczas w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Lwów Miasto[22].

Został wójtem Gminy Stawczany w powiecie gródeckim[12][13][2]. Sprawując tę funkcję 7 października 1937 został postrzelony w Stawczanach przez 20-letniego ukraińskiego parobka Michała (wzgl. Mikołaja) Kuspisza[12][13][2][21]. Wcześniej Ukrainiec z niewiadomych przyczyn zastrzelił mężczyznę w domu swojego brata, podpalił dom sąsiada oraz swojego brata, po czym strzelał do osób usiłujących udzielić pomocy i gasić pożar, posługując się przy tym uciętym karabinem[12][13][2][21][21]. Wtedy też trafił m.in. kpt. Machnowskiego, raniąc go w klatkę piersiową i w rękę[21]. Po przewiezieniu do szpitala powszechnego we Lwowie wójt Machnowski zmarł tego samego dnia[12]. We wsi porządek zaprowadziła dopiero wezwana policja[21]. 10 października 1937 po manifestacyjnym pogrzebie Feliks Zbigniew Machnowski został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa (kwatera XXVIII, miejsce 2238)[12][23][13][24][2].

Odznaczenia edytuj

austro-węgierskie

Uwagi edytuj

  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Felix Machnowski”. W ewidencji C. K. Obrony Krajowej z 1918 był określany jako „Felix Zbigniew Machnowski”.
  2. W wydaniu „Gazety Lwowskiej” podano rok urodzenia 1885. Ś. p. F. Machnowski. „Gazeta Lwowska”. Nr 230, s. 2, 9 października 1937. 

Przypisy edytuj

  1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 253, 959.
  2. a b c d e f Feliks Zbigniew Machnowski. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2015-11-01]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław - Warszawa - Kraków: 1990, s. 347.
  3. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 381.
  4. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 368.
  5. a b c Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 577.
  6. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 585.
  7. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1902. Wiedeń: 1901, s. 591.
  8. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1903. Wiedeń: 1902, s. 587.
  9. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1904. Wiedeń: 1903, s. 591.
  10. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1905. Wiedeń: 1904, s. 599.
  11. Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918, s. 204.
  12. a b c d e f Ś. p. F. Machnowski. „Gazeta Lwowska”. Nr 230, s. 2, 9 października 1937. 
  13. a b c d e Manifestacyjny pogrzeb ś. p. Feliksa Machnowskiego. „Gazeta Lwowska”. Nr 232, s. 2, 12 października 1937. 
  14. Ludwik Baar: Milicja Wojskowa w obronie Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 52. ISBN 83-85218-56-4.
  15. Ludwik Baar: Milicja Wojskowa w obronie Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 64. ISBN 83-85218-56-4.
  16. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 481.
  17. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 422.
  18. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 253.
  19. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 243.
  20. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 225.
  21. a b c d e f Zabójca podpalił dom i strzelał do ratujących. „Orędownik Ostrowski”. Nr 90, s. 2, 15 października 1937. 
  22. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 959.
  23. Komunikaty. „Gazeta Lwowska”. Nr 231, s. 2, 10 października 1937. 
  24. Cmentarz Obrońców Lwowa 1939 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2015-11-02].
  25. M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.

Bibliografia edytuj