Figurki porcelanowe polskich szlachcianek i szlachciców

Figurki porcelanowe polskich szlachcianek i szlachciców – figurki wyprodukowane z porcelany w manufakturze w Miśni w XVIII wieku.

Grupa figuralna Polski pocałunek zaprojektowana przez Johanna Joachima Kändlera. Muzeum Narodowe w Warszawie

W XVIII wieku w Saksonii zaczęto fascynować się kulturą sarmacką w Polsce, a zwłaszcza strojem szlachty z tego okresu. Pierwsze figurki tego typu powstały w 1725 roku według projektów Georga Fritzsche. Zainteresowanie figurkami wzrosło za panowania Augusta III, który sam portretował się w polskich narodowych szatach[1].

W latach 40. XVIII wieku projektantami figurek byli: Johann Joachim Kändler, który kierował w tym czasie manufakturą miśnieńską, Johann Friedrich Eberlein, Peter Reinicke, Friedrich Elias Meyer. Powstała duża kolekcja figurek, które można zobaczyć w wielu europejskich muzeach. Figurki miśnieńskie były naśladowane w innych niemieckich warsztatach, a także we francuskiej manufakturze Samsona. W zbiorach wawelskich znajduje się 6 figurek Polek i 16 Polaków oraz grupa figuralna „Polski pocałunek”[2].

Około połowy XVIII wieku figurki porcelanowe ustawiano na stołach podczas uroczystych biesiad obok srebrnych i porcelanowych naczyń. Komponowano wielopostaciowe dekoracje na lustrzanej tafli lub na barwionym piasku. Później figurki służyły do dekoracji wnętrz samodzielnie[1].

Figurki szlachcianek

edytuj

Kobiety przedstawiane są zwykle w tanecznej pozie, w sukienkach o jasnych barwach. Okrycie wierzchnie stanowią krótkie kontusiki często obszyte futrem, z wylotami odrzuconymi do tyłu. Damy unoszą fałdy sukni rękami ukazując pantofle z kokardami i rąbek halki. Na głowie mają peruki, czasem niewielkie czapeczki[1][2].

Figurki szlachciców

edytuj

Mężczyźni mają wygolone głowy, ozdobne żupany, przepasane kontusze, wysokie buty. Na głowie u niektórych postaci widoczne czapki, które czasem trzymają w ręce lub zawieszają na rękojeści szabli. Jedną dłoń wspierają na biodrze, drugą sięgają do rękojeści zakrzywionej szabli[1][2].

Figurki wykonane są z porcelany szkliwionej, malowanej, pozłacanej. Postacie stoją na okrągłych cokolikach pokrytych dekoracją roślinną i ornamentem rocaille[2].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Petrus i Kuczman 2007 ↓, s. 122.
  2. a b c d Gabryś ↓.

Bibliografia

edytuj