Górnoślązak – górnośląski dziennik informacyjno-polityczny, wydawany w języku polskim w Katowicach na Górnym Śląsku w latach 1902–1933[1].

Górnoślązak
Pismo codzienne, poświęcone sprawom ludu polskiego na Śląsku
Ilustracja
Winieta tytułowa „Górnoślązaka” nr 172 z 2 sierpnia 1912 roku
Częstotliwość

dziennik

Państwo

 Polska

Adres

Katowice

Tematyka

informacyjna

Pierwszy numer

1901

Ostatni numer

30 grudnia 1933

Stali współpracownicy

Paweł Dombek,
Jan Jakub Kowalczyk, Wojciech Korfanty

Średni nakład

10 000 egz.

Historia

edytuj

Założony został w Poznaniu w 1901 roku przez Marcina Biedermanna z inicjatywy Wojciecha Korfantego, który został jego redaktorem naczelnym[2]. W stolicy Wielkopolski wychodził nieregularnie; ukazało się tam jedynie kilka pierwszych numerów okazowych. Już w roku założenia gazety, za publikację w niej dwóch artykułów pt. Do Niemców i Do moich braci Górnoślązaków, Korfanty został aresztowany przez pruską policję, a tytuł zawieszono. Redaktora naczelnego postawiono przed poznańskim sądem, który skazał go na cztery miesiące więzienia bez możliwości zwolnienia za kaucją. Osadzono go w więzieniu we Wronkach[3].

Władze niemieckie zwolniły Korfantego z aresztu w maju 1902 roku, a ten udał się na Śląsk. Tam też przeniesiono siedzibę redakcji, która odtąd mieściła się w Katowicach. „Górnoślązak” od 1902 do 1933 roku regularnie wydawany był na Śląsku. Stał się organem prasowym śląskiej endecji kierowanej przez Korfantego[4][5].

Początkowo „Górnoślązak” borykał się z ciągłymi problemami finansowymi. Korfanty wystąpił z redakcji w 1905 roku. W 1906 roku tytuł został wykupiony przez właściciela polskiego koncernu prasowego „Katolik” – Adama Napieralskiego. Ostatni numer ukazał się z datą 30–31 grudnia 1933 i 1 stycznia 1934 roku.

Nakład i treść

edytuj

Gazeta wychodziła codziennie z wyjątkiem niedziel i świąt. Nakład pisma był zmienny: w 1902 roku wyniósł 5 tys. egzemplarzy, a w roku 1921 wzrósł do 12 tys. egzemplarzy[5]. Dziennik zawierał treści nie tylko informacyjno-polityczne, ale również społeczno-kulturalne. Wydawcy zamieszczali w nim powieści w odcinkach, a także dołączali do niego różne dodatki z okazji świąt lub adresowane do różnych grup społecznych. Gazeta zamieszczała również płatne ogłoszenia drobne czytelników oraz reklamy.

Tytuły dodatków dołączanych do „Górnoślązaka”:

  • „Dodatek Ilustrowany”,
  • „Dodatek Świąteczny”,
  • „Gość Świąteczny”,
  • „Niedziela”,
  • „Dzwonek”,
  • „Gospodarz”,
  • „Hodowca Drobiu”,
  • „Inwalida”,
  • „Młodzież”,
  • „Praca”,
  • „Pszczelarz i Ogrodnik”,
  • „Robotnik Polski”,
  • „Rodzina Chrześcijańska”,
  • „Rolnik”,
  • „Śląsk Polski”,
  • „Śmieszek”,
  • „Zdrowie”,
  • „Ziemia Śląska”.

Redakcja

edytuj

W skład redakcji gazety wchodzili m.in.:

Przypisy

edytuj
  1. Łojek (red.) 1976 ↓, s. 210–211.
  2. Lewandowski 2013 ↓, s. 36.
  3. Lewandowski 2013 ↓, s. 37–39.
  4. Lewandowski 2013 ↓, s. 39.
  5. a b Encyklopedia powstań śląskich ↓, s. 153
  6. Kowalczyk Jan Jakub [hasło]. W: Literatura Polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. I. Warszawa: PWN, 1984, s. 484. ISBN 83-01-01520-9.

Bibliografia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj