Galeria Śluza – placówka kulturalna i przestrzeń wystaw czasowych w Poznaniu, będąca częścią Poznańskiego Centrum Dziedzictwa[1]. Galeria zlokalizowana jest w zabytkowym budynku zachodniego przyczółku dawnej Śluzy Katedralnej oraz w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Cybiny. Obiekt łączy się szklaną kładką z budynkiem Bramy Poznania. Wystawy prezentowane są od 2014 roku i dotyczą tematyki historycznej oraz artystycznej[2][3].

Galeria Śluza
Oddział Poznańskiego Centrum Dziedzictwa
Ilustracja
Zabytkowy budynek Śluzy Katedralnej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Właściciel

Poznańskie Centrum Dziedzictwa

Adres

ul. Dziekańska 2

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Galeria Śluza”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Galeria Śluza”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Galeria Śluza”
Ziemia52°24′44″N 16°57′00″E/52,412222 16,950000
Strona internetowa

Idea edytuj

Wystawy w Galerii Śluza koncentrują się wokół trzech filarów tematycznych: miasto, ludzie i środowisko[4]. Miasto Poznań to główny punkt odniesienia. Autorzy wystaw przyglądają się miastu z różnych perspektyw: urbanistycznej, architektonicznej, infrastrukturalnej, historycznej i społecznej.

[...] miasto nie jest tworem anonimowym. Za jego kształtem i rozwojem zawsze stoją ludzie i ich potrzeby. Dlatego to ludzie stanowią drugi filar tematyczny Galerii Śluza. I to zarówno Ci z dalekiej przeszłości, jak i niezbyt odległych czasów, bohaterowie „wielkiej historii” i „zwykli mieszkańcy”. W obszarze naszych zainteresowań leży również środowisko. Ono także jest elementem naszego dziedzictwa [...] Wierzymy, że poprzez mówienie o przyrodzie, możemy kształtować postawę szacunku wobec niej oraz wzmacniać świadome podejście do jej ochrony[4].

Galeria Śluza ulokowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki Cybiny. Przygotowywane wystawy opierają się na współpracy zespołu Galerii ze specjalistami merytorycznymi i artystami. Celem działalności Galerii jest także zbudowanie "stałej przestrzeni wymiany myśli i inspiracji"[4].

Historia budynku edytuj

Osobny artykuł: Śluza Katedralna.

Galeria Śluza zlokalizowana jest w historycznym budynku Śluzy Katedralnej. Obiekt ten był częścią Cytadeli Tumskiej, jednego z głównych dzieł Twierdzy Poznań. Śluza Katedralna (niem. Dom Schleuse), zwana także Jazem Katedralnym lub Tumskim, wzniesiona została w latach 1834-1839 i przebudowywana w drugiej połowie XIX wieku.

Kompleks składał się z dwóch ufortyfikowanych przyczółków (wschodniego i zachodniego) połączonych murowanym mostem. Głównym elementem Śluzy były drewniane zastawy służące do regulacji poziomu wody w rzece. W przypadku ataku, spiętrzenie wód Cybiny powodowało powstanie obszaru zalewowego i utrudnienie działań nieprzyjaciela. Budowla nie została nigdy wykorzystana w działaniach militarnych. Most wraz z przyczółkiem wschodnim rozebrano na początku lat 20. XX w. Likwidacja miała zapobiec m.in. samoistnym zalewom powodowanym przez dostającą się zimą między przęsła krę[5][6].

Zachowany przyczółek zachodni to nakryta nasypem ziemnym dwukondygnacyjna prostokątna budowla z 5 kazamatami na każdym z poziomów (0 i -1). Budynek pozbawiony funkcji militarnych służył w XX wieku jako przestrzeń mieszkalna, magazynowa oraz warsztat rzemieślniczy[7]. W ramach realizacji projektu „Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu – kolebki państwowości chrześcijaństwa w Polsce” dofinansowanego z funduszy Unii Europejskiej (w ramach działania 6.4 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013) budynek został wyremontowany, dostosowany do potrzeb wystawienniczych oraz połączony szklaną kładką z nowoczesnym budynkiem Bramy Poznania.

Wystawy edytuj

Od 2014 roku prezentowane są wystawy czasowe na temat wybranych aspektów historii Poznania. Ekspozycje są dostosowane merytorycznie do osób z niepełnosprawnościami[8]. Obok wystawy tradycyjnych, Galeria oferuje także wystawy online[9][10][11].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Galeria Śluza | Poznańskie Centrum Dziedzictwa [online], pcd.poznan.pl [dostęp 2022-06-06] (pol.).
  2. GALERIA ŚLUZA [online], issuu [dostęp 2023-04-08] (ang.).
  3. Galeria Śluza | Poznań Sightseeing | Poznan [online], www.inyourpocket.com [dostęp 2023-04-08] (ang.).
  4. a b c Idea - Galeria Śluza [online], www.galeriasluza.pl [dostęp 2022-06-06] (pol.).
  5. Historia budynku - Galeria Śluza [online], www.galeriasluza.pl [dostęp 2022-06-06] (pol.).
  6. Maciej Brzeziński, POZNAŃSKIE HISTORIE: Od Śluzy Katedralnej do powstania ICHOT [online], POZNAŃSKIE HISTORIE, 9 lutego 2014 [dostęp 2022-06-07].
  7. Michal Kepski, Z rzeka w tle: biografia Sluzy Katedralnej, Poznan: Centrum Turystyki Kulturowej Trakt, 2015, ISBN 978-83-62415-11-3, OCLC 911221653 [dostęp 2022-06-07].
  8. Galeria dostępna - Galeria Śluza [online], www.galeriasluza.pl [dostęp 2022-06-07] (pol.).
  9. Jak robić szkołę? - wystawa w Galerii Śluza [online], www.poznan.pl [dostęp 2023-04-08] (pol.).
  10. Archiwa: Galeria Śluza [online], Kultura u Podstaw [dostęp 2023-04-08] (pol.).
  11. Justyna Piasecka, „Naukowczynie. Pierwsze kobiece kariery uniwersyteckie w Poznaniu”. Wystawa w Galerii Śluza już otwarta. ZDJĘCIA [online], Poznań Nasze Miasto, 27 listopada 2021 [dostęp 2023-04-08] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj