HMAS Mavie
HMAS „Mavie” (FY22) – okręt pomocniczy należący do Royal Australian Navy (RAN) w okresie II wojny światowej. Przed wojną, zbudowany w 1903, lugier używany był do połowu pereł, należał do naturalizowanego w Australii Japończyka Jirō Muramatsu. Po wybuchu wojny statek został zarekwirowany przez RAN i przystosowany do roli okrętu pomocniczego. HMAS „Mavie” został zatopiony w czasie japońskiego nalotu na Darwin 19 lutego 1942. „Mavie” był pierwszym okrętem żaglowym RAN-u, który został stracony z powodu akcji nieprzyjaciela.
Historia
edytujMavie
edytujLugier[a] „Mavie” został zbudowany w 1903 we Fremantle w Australii Zachodniej i zarejestrowany pod numerem 125036[2][3]. Statek mierzył 11,73 m długości, 3,63 m szerokości, a jego zanurzenie wynosiło do 1,59 m[2][4]. Jego pojemność brutto wynosiła 19 ton rejestrowych[2][4].
„Mavie” został zakupiony przez mieszkającego w Cossack sklepikarza i właściciele kilku statków do połowu pereł Jirō Muramatsu pomiędzy 1906 a 1912[5], używany był do połowu pereł w okolicach Broome[6]. W 1929 Muramatsu przeniósł się do Darwin, gdzie kontynuował działalność jako poławiacz pereł[5].
HMAS Mavie
edytujPo wybuchu II wojny światowej Muramatsu, podobnie jak inni Japończycy mieszkający w Australii, został internowany 8 grudnia 1941 jako obywatel wrogiego państwa (enemy alien)[5][7]. Należące do niego lugry „Mavie”, HMAS „Medic”, „Mars”, „Plover” i „Cleave” zostały zatrzymane przez RAN trzy dni później 11 grudnia[7], dwa z nich „Mavie” i „Medic” zostały przejęte przez RAN dzień później[2][4].
„Mavie” wszedł oficjalnie do służby jako HMAS „Mavie” (FY22) 31 grudnia w roli patrolowca pomocniczego (patrol boat)[2][4][7].
19 lutego 1942 „Mavie” stał przy burcie okrętu-bazy HMAS „Platypus”[2][8][9][10][11], kiedy około godziny 9:57 rano rozpoczął się pierwszy japoński nalot na Darwin[12][13]. Jednym z zaatakowanych jednostek był „Platypus”, który został ostrzelany w broni pokładowej samolotów, a w jego pobliżu wybuchły trzy bomby[10][13], okręt uniknął bezpośrednich trafień, ale jedna z bomb wybuchła w pobliżu „Mavie” i spowodowała zatonięcie lugra[2][10][13][11]. Na pokładzie okrętu znajdował się petty officer J. Bartlett i trzech marynarzy, którzy uniknęli obrażeń i dopłynęli do „Platypusa”[10][11].
HMAS „Mavie” był pierwszym okrętem żaglowym RAN-u, który został stracony w wyniku akcji nieprzyjaciela[8].
Po wojnie, na przełomie 1959/60 kadłub „Mavie” został podniesiony z dna zatoki przez japońską firmę Fujita Salvage Company przy okazji podnoszenia zatopionego w tym samym nalocie MV „Neptuna”[14].
1 marca 2012 Royal Australian Navy ogłosiła zmiany w systemie przyznawania wyróżnień nadawanym okrętom wojennym (battle honours)[15], w ramach nowego systemu HMAS „Mavie” otrzymała battle honour Darwin 1942[16].
Zobacz też
edytujUwagi
edytuj- ↑ W języku polskim słowo „lugier” używane jest do określenia typu żaglowca lub rodzaju statku rybackiego, w języku angielskim lugger używane jest zazwyczaj do określenia małego statku rybackiego o napędzie żaglowym (który nie jest odpowiednikiem polskiego lugra w znaczeniu statku rybackiego), ale może także oznaczać typ ożaglowania. W przypadku łodzi służących do połowu pereł lugger oznacza raczej typ niewielkiego statku, niż ścisły typ ożaglowania, zdarzały się lugry z ożaglowaniem lugrowym, ale często miały także ożaglowanie keczowe lub szkunerowe[1].
Przypisy
edytuj- ↑ Kate Lance: Redbill. s. 15-16.
- ↑ a b c d e f g Vic Cassells: For Those in Peril. s. 40.
- ↑ Register of British Ships. National Archives of Australia. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
- ↑ a b c d Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships.
- ↑ a b c D. C. S. Sissons: Muramats, Jirō (1878–1943). Australian Dictionary of Biography. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
- ↑ Kate Lance: Redbill. s. 100.
- ↑ a b c Kate Lance: Redbill. s. 117.
- ↑ a b Kate Lance: Redbill. s. 126.
- ↑ a b c d John Thompson-Gray: Japanese Blitz On Darwin. s. 606-909.
- ↑ a b c Douglas Lockwood: Australia's Pearl Harbour. s. 55.
- ↑ Christopher David Coulthard-Clark: The Encyclopaedia of Australia's Battles. s. 305.
- ↑ Sinking of the Ship HMAS „Mavie”. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
- ↑ Navy Marks 109th Birthday With Historic Changes To Battle Honours. [w:] navy.gov.au [on-line]. 2010-04-10. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
- ↑ Royal Australian Navy Ship/Unit Approved Battle Honours. [w:] navy.gov.au [on-line]. 2010-04-10. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Vic Cassells: For Those in Peril: A Comprehensive Listing of the Ships and Men of the Royal Australian Navy Who Have Paid the Supreme Sacrifice in the Wars of the Twentieth Century. Kenthurst: Kangaroo Press, 2010. ISBN 978-0-86417-734-6.
- Ross Gillett: Australian & New Zealand Warships, 1914–1945. Sydney: Doubleday, 1983. ISBN 0-86824-095-8.
- Kate Lance: Redbill : From Pearls To Peace : The Life And Times of a Remarkable Lugger. North Fremantle: Fremantle Arts Centre Press, 2004. ISBN 1-920731-42-3.
- Defeat in ABDA. W: George Hermon Gill: Royal Australian Navy, 1939-1945; Volume I – Royal Australian Navy, 1939–1942. Sydney: Collins, 1985. ISBN 978-0-00-217479-4.
- Douglas Lockwood: Australia's Pearl Harbour : Darwin, 1944. Ringwood, Vic., Australia ; New York: Penguin Books, 1992. ISBN 978-0-14-016820-4.
- Christopher David Coulthard-Clark: The Encyclopaedia of Australia's Battles. Crows Nest, NSW: Allen Unwin, 2001. ISBN 1-86508-634-7.
- John Thompson-Gray: Japanese Blitz On Darwin. Publicious Self-Publishing, 2011, s. 978-0987258502. ISBN 1-86508-634-7.
Literatura przedmiotu
edytuj- Laurie Garnaut: Platypus And Her Deadly chicks. Darwin: R.L. Garnaut, 1991.
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcie statku z 1939. wikimedia.org. [dostęp 2012-10-22]. (ang.).
