Heinrich Sydath
Heinrich Sydath (ur. 1848 w Ornecie, zm. 1931 w Berlinie) – burmistrz Braniewa w latach 1890–1917, za jego rządów miasto przeżywało lata świetności; Honorowy Obywatel Miasta Braniewa.
 Heinrich Sydath (Muzeum Ziemi Braniewskiej) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Burmistrz Braniewa | |
| Okres | |
| Poprzednik |
Maraun |
| Następca |
Leo Gandy |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Heinrich Sydath urodził się w 1848 w Ornecie. Najpierw pracował jako urzędnik powiatowej kasy komunalnej w Braniewie (rendant). 3 marca 1890 roku został wybrany 30 głosami na 33 oddanych burmistrzem Braniewa[1]. W dniu 1 sierpnia 1890 roku na posiedzeniu rady miasta został wprowadzony na urząd burmistrza przez starostę powiatu braniewskiego Albrechta Oberga[2]. Pierwsza kadencja na tym stanowisku została wyznaczona na 12 lat. W lipcu 1902 kadencja burmistrza została przedłużona o następne 12 lat. 2 kwietnia 1914 w tajnym głosowaniu radni ponownie przedłużyli kadencję burmistrza Sydatha, tym razem dożywotnio[3][4].
W czasie sprawowania przez Sydatha urzędu burmistrza miasto przeszło znaczną modernizację. W 1897 oddano do użytku nowy miejski zakład wodociągowy (przy obecnej ul. Szkolnej 1). W zakładzie znajdowała się wieża ciśnień, a woda dostarczana była z przepływającego obok strumienia Lipówka. Gdy okazało się, że woda ze strumienia nie spełnia norm sanitarnych, wykonano w sąsiednich Rogitach nowe ujęcie wody pitnej, skąd dostarczano ją do zbiorników w mieście[5]. Następnie w latach 1910–1911 wybudowano sieć kanalizacyjną w mieście za kwotę pół miliona ówczesnych marek[6]. Na uroczystym posiedzeniu w dniu 25 stycznia 1912, związanym z poświęceniem nowej kanalizacji miejskiej, prezydent rejencji (Regierungspräsident) Robert von Keyserlingk oznajmił burmistrzowi Sydathowi, że król Prus przyznał mu prawo do noszenia złotego łańcucha[6]. Ufundowany przez radę miasta złoty łańcuch został przekazany burmistrzowi na posiedzeniu w miejskim ratuszu w dniu 12 czerwca 1912 roku[7].
Również za jego kadencji, oraz dzięki zaangażowaniu proboszcza Antona Materna, został w latach 1891–1897 gruntownie odrestaurowany i wyposażony kościół św. Katarzyny, a także otrzymał oświetlenie gazowe z sieci miejskiej[8].
Dzięki roztropnemu działaniu burmistrza Sydatha miasto i jego mieszkańcy uniknęli w czasie I wojny światowej nędzy i głodu – m.in. dzięki podpisania umowy tzw. patronatu wojennego (Kriegspatenschaft) z miastem Münster, co ponadto było początkiem późniejszej współpracy obu tych miast[9].
W maju 1917 przebywał w szpitalu św. Elżbiety w Królewcu, gdzie musiał poddać się operacji[10]. Ponownie podjął obowiązki burmistrza od dnia 31 maja[11], ale prawdopodobnie nie powrócił do pełni sił, gdyż już 6 czerwca podjął decyzję o przejściu na emeryturę, na którą odszedł z dniem 1 października 1917 roku[12]. W momencie odejścia na emeryturę został odznaczony Orderem Orła Czerwonego III klasy oraz otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Braniewa[13]. Została mu również przyznana emerytura w wysokości 750 marek rocznie[12]. Po przejściu na emeryturę wyjechał do Neukölln (dzielnica Berlina), gdzie mieszkał do śmierci[13]. Jeszcze za jego życia – bo występuje już w książce adresowej w 1930 roku – jego imieniem nazwano ponadto jedną z nowo wytyczonych ulic w mieście (współcześnie jest to ul. Żeromskiego)[14][15].
Jego następcą na stanowisku burmistrza Braniewa został, wybrany 16 sierpnia 1917, Leo Gandy[16] (który sprawował ten urząd w okresie od 1 października 1917 do 1 października 1929)[17].
Odznaczenia i wyróżnienia edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Thorner Presse, nr 56, 7 marca 1890
- ↑ Danziger Zeitung, Jg.33, Nr. 18423 (2 August 1890) - Abend-Ausgabe, s. 2 (trzecia szpalta), polona.pl, 2 sierpnia 1890 [dostęp 2023-05-13] (pol.).
- ↑ Die Presse. Ostmärkische Tageszeitung Anzeiger für Stadt und Land, nr 81, 5 kwietnia 1914
- ↑ Die Presse. Ostmärkische Tageszeitung Anzeiger für Stadt und Land, nr 88, 16 kwietnia 1914
- ↑ Historia Braniewa – nieznane wydarzenia – WODOCIĄGI MIEJSKIE i GOSPODARKA WODNA w DAWNYM BRANIEWIE [online], www.historiabraniewa.hekko.pl [dostęp 2020-10-31].
- ↑ a b Braunsberg im Wandel der Jahrhunderte [online], www.braunsberg-ostpreussen.de [dostęp 2020-10-31].
- ↑ Die Presse: Ostmärkische Tageszeitung Anzeiger für Stadt und Land. Podtytuł: Thorner Presse, Niedziela 16 czerwca 1912, Nr 139.
- ↑ Marek Jodkowski Troska o stan materialny kościoła pw. św. Katarzyny w Braniewie XIX i 1. połowie XX wieku Studia Warmińskie 47, 87-107 2010.
- ↑ Preußische allgemeine zeitung Das Ostpreußenblatt, Jahrgang 55, Folge 20, 14 maja 2004, s. 20.
- ↑ Jednostka - Szukaj w Archiwach, Bürgermeister der Stadt Braunsberg, scan 105 [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ Jednostka - Szukaj w Archiwach, Bürgermeister der Stadt Braunsberg, scan 106 [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ a b Jednostka - Szukaj w Archiwach [online], szukajwarchiwach.gov.pl, Bürgermeister der Stadt Braunsberg, scan 112 [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ a b Stadt Braunsberg (Ostpr.) [online], www.territorial.de [dostęp 2020-10-31].
- ↑ Heimatseite der Kreisgemeinschaft Braunsberg/Ostpreussen e.V., Braunsberg (Ermland) – geistige Hauptstadt des Ermlands, z opisu na mapie miasta.
- ↑ Adreßbuch des Kreises Braunsberg, Ausgabe 1930, s. 123
- ↑ Jednostka - Szukaj w Archiwach, Bürgermeister der Stadt Braunsberg, scan 115 [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2023-02-18] (pol.).
- ↑ Georg Mielcarczyk w: Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands Band 31/32 der ganzen Folge Heft 92/93 1967/68, s. 400
