Henryk Komański (ur. 2 września 1924 w Jezioranach Szlacheckich na Wołyniu, zm. 8 kwietnia 2011 we Wrocławiu) – pułkownik Wojska Polskiego, polski działacz kresowy, autor publikacji o zbrodniach OUN-UPA, redaktor naczelny „Na Rubieży”.

Henryk Komański
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

2 września 1924
Jeziorany Szlacheckie,

Data i miejsce śmierci

8 kwietnia 2011
Wrocław

Przebieg służby
Lata służby

1944–1975

Siły zbrojne

Armia Krajowa
Siły Zbrojne Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Jednostki

27 Wołyńska Dywizja Piechoty

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Późniejsza praca

redaktor naczelny Na Rubieży

Odznaczenia
Polonia Mater Nostra Est

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie osadników wojskowych. 10 lutego 1940 r. jego rodzina została deportowana na Syberię. Jemu samu udało się uniknąć aresztowania przez NKWD. Uniknął też śmierci w czasie napadu UPA na jego rodzinną miejscowość w 1943 r., będąc naocznym świadkiem zamordowania swojej babci i krewnych[1].

W styczniu 1944 r. wstąpił do Armii Krajowej. W szeregach 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty walczył z Niemcami oraz bronił polskiej ludności cywilnej przez atakami UPA. W czerwcu 1944 r. kontynuował walkę w szeregach Wojska Polskiego. Po ukończeniu kursu oficerskiego brał udział w bojach nad Nysą Łużycką. Po wojnie pozostał w wojsku, awansując do stopnia pułkownika. Ukończył studia wyższe na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1975 r. przeszedł do rezerwy. Po utworzeniu Stowarzyszenia Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów znalazł się w jego władzach. W 1993 r. wszedł w skład redakcji „Na Rubieży”, zostając jej redaktorem naczelnym. Brał czynny udział w dokumentacji zbrodni ukraińskich na Polakach i obywatelach polskich innej narodowości. Był autorem lub współautorem wielu monografii, książek i artykułów prasowych. Pochowany na cmentarzu przy ul. Grabiszyńskiej we Wrocławiu[2].

 
Grób płka Henryka Komańskiego na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu

Publikacje

edytuj

Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939 – 1946 (współautor Szczepan Siekierka); Wrocław 2004[3].

Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim w latach 1939–1947 (współautorzy Szczepan Siekierka, Krzysztof Bulzacki), Wrocław 2006[4]

Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim w latach 1939–1946 (współautorzy Szczepan Siekierka, Eugeniusz Różański), Wrocław 2008[5]

Ludobójstwo dokonane na duchownych obrządku łacińskiego przez OUN-UPA oraz zniszczenia obiektów sakralnych rzymskokatolickich na Kresach Południowo-Wschodnich 1939-1947 (współautor Szczepan Siekierka), Wrocław 2009[6].

Przypisy

edytuj
  1. Ignacy Dec, Prawda fundamentem pojednania, wolności i pokoju, „Kwartalnik Stowarzyszenia „Łagierników” Żołnierzy AK”, 4 (61) 2011, s. 68–69, ISSN 1641-1587.
  2. Szczepan Siekierka, Michał Siekierka, Przywracanie pamięci. Stowarzyszenie Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów w latach 1990–2018, 2019, s. 101, ISBN 978-83-85865-21-6.
  3. Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946 | Henryk Komański, Szczepan Siekierka [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  4. Siekierka – ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947 [online], antyksobieski.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  5. Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim w latach 1939 1946 – Szczepan Siekierka | książka w tezeusz.pl książki promocje, używane książki, nowości wydawnicze [online], tezeusz.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).
  6. Komański, Siekierka – ludobójstwo dokonane na duchownych obrządku łacińskiego przez OUN-UPA oraz zniszczenia obiektów sakralnych rzymskokatolickich na Kresach Południowo-Wschodnich II RP 1939–1947 [online], antyksobieski.pl [dostęp 2023-05-20] (pol.).