Henryk Majętny
Henryk Majętny (ur. 30 grudnia 1883 w Królewskiej Hucie[1], zm. 8 stycznia 1948[2] w Chorzowie) – polski dowódca powstańczy na Górnym Śląsku[1], odznaczony Krzyżem Virtuti Militari.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Odznaczenia | |
Rodzina
edytujSyn Józefa Majętnego i Franciszki z d. Wróbel.
Życiorys
edytujPo ukończeniu szkoły technicznej został mistrzem w Wytwórni Wagonów i Mostów. Działał w Kółku Towarzyskim i Towarzystwie Śpiewu „Moniuszko”. W latach 1903 – 1914 służył w niemieckiej armii, podczas I wojny światowej walcząc m.in. na froncie w Belgii i w Rosji[1].
Od 1920 r. członek Polskiej Organizacji Wojskowej, jej dowódca i organizator w Królewskiej Hucie[1]. Jego oddział uzbrojony w kilka karabinów ręcznych i krótką broń palną czekał w pełnej gotowości bojowej na rozkazy. Po powstaniu Majętny został zdekonspirowany jako przywódca miejscowej POW. Ukrywał się przed bojówkami niemieckimi i policją, która przetrząsała jego mieszkanie. Schronienie znalazł u Marcina Watoły w Chorzowie Starym. W okresie plebiscytu oddział Majętnego uzbrojony został w Bytkowie i wszedł w skład 10 Pułku Karola Gajdzika[3]. Powstańcy zdobyli miasto, a następnie ustąpili Komisji Międzysojuszniczej, domagającej się zachowania neutralności miasta. Wycofali się i otoczyli miasto kordonem. Po naruszeniu spokoju przez Niemców 7 maja wojska powstańcze wkroczyły tam z powrotem. Oddział Majętnego nie dopuszczał do zorganizowania się niemieckich bojówek i pełnił kontrolę nad transportami uzbrojenia przez chorzowski dworzec kolejowy dla frontu powstańczej grupy „Wschód”.
2 czerwca 1921 roku batalion wyruszył pod górę św. Anny. Stoczył walki pod Daszową, Cisową, Łąkami, Rokitną, Pogorzelcami, Januszkowicami i innymi miejscowościami ziemi opolskiej. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski Majętny założył Związek Powstańców w Chorzowie i pełnił funkcję jego prezesa. Wrócił także do Wytwórni Wagonów i Mostów, gdzie był nadmistrzem.
W 1939 roku wraz z innymi powstańcami bronił miasta. Następnie wyemigrował do Rumunii, skąd przez Jugosławię i Włochy przedostał się do Francji. Pracował tam w fabryce samolotów. W 1940 roku został ewakuowany wraz z innymi pracownikami do Anglii, gdzie nadal pracował w fabryce samolotów. Do kraju powrócił w grudniu 1945 roku. Podjął pracę w macierzystym zakładzie na stanowisku inspektora montażowego.
Schorowany tułaczką wojenną zmarł 8 stycznia 1948 roku. Pochowany został na cmentarzu parafii św. Barbary[2].
Ordery i odznaczenia
edytujHenryk Majętny został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari (nr 7846)[4], Krzyżem Niepodległości, Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz innymi odznaczeniami.
Upamiętnienie
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d II batalion. W: Wojciech Kempa: Śląscy Czwartacy. Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2010, s. 107-108. ISBN 978-83-913399-7-8. OCLC 750781324.
- ↑ a b Henryk Majętny. [w:] Nieobecni.com.pl [on-line]. [dostęp 2013-01-09].
- ↑ Wojciech Kempa: Gajdzik, część pierwsza. [w:] Puls Miasta [on-line]. Urząd Miasta Siemianowice Śląskie, 14 listopada 2008. [dostęp 2013-01-09].
- ↑ Piotr Bauer, Bogusław Polak: Kawalerowie Virtuti Militari. 1792-1945. Koszalin: Wydawn. Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej, 1997, s. 224. ISBN 978-83-900510-0-0. OCLC 30816798.
- ↑ Wielka parada „Bożogrobcy w Chorzowie”. [w:] otte.pl [on-line]. [dostęp 2013-01-09].
- ↑ Lokalizacja ulicy im. Henryka Majętnego na wikimapie