Szpikowany zając
Szpikowany zając (też hiszpański zając) – średniowieczne narzędzie tortur. Narzędzie występowało w różnych kształtach i odmianach. Był to przeważnie drewniany lub metalowy wałek naszpikowany nawet 400 metalowymi kolcami. Ofiara była przywiązywana do pręgierza w pozycji stojącej, następnie kat przesuwał zającem po plecach skazańca. Innym zastosowaniem było zamontowanie go w madejowym łożu, na którym następnie za pomocą kołowrota przeciągano oskarżonego po wałkach[1].
Historia edytuj
Szpikowany zając był używany w późnym średniowieczu i w początkowym okresie czasów nowożytnych. Tego narzędzia tortur używano do wymuszania zeznań i należało ono w ówczesnej praktyce sądowej do zwykłych środków „prawdy”, w szczególności w procesach czarownic[2].
W krytycznym opracowaniu o procesach czarownic w Braniewie w Prusach Wschodnich, które zostało opublikowane w 1859 w periodyku „Neue Preußische Provinzial-Blätter”, autor Jacob Lilienthal skomentował je w następujący sposób: „Hiszpańskie buty, szpikowany zając oraz podobne nazwy narzędzi tortur są, jeśli nie szyderstwem, to przynajmniej okrutnym żartem, na który sobie pozwalano wobec godnych współczucia ofiar”[3].
-
Szpikowany zając z drewnianym trzonkiem -
Szpikowany zając – zbliżenie metalowej rolki z kolcami -
Szpikowany zając z madejowym łożem -
Zbliżenie: na dole trzy mniejsze walce z kolcami, na górze jeden większy z ręczną korbą
Przypisy edytuj
- ↑ Hiszpański zając | Muzeum Ziemi Lubuskiej [online], mzl.zgora.pl [dostęp 2018-06-22] (pol.).
- ↑ Gespickter Hase – hasło z: Pierer’s Universal-Lexikon, dostępne na stronie zeno.org [dostęp 2010-10-23].
- ↑ Jacob Aloys von Lilienthal: Die Hexenprozesse der beiden Städte Braunsberg, nach den Criminalacten des braunsberger Archivs bearbeitet, w: „Neue Preußische Provinzial-Blätter”, seria III, tom IV, Königsberg 1859, s. 106.