Husakowskie pokolenie

Husakowskie pokolenie (po czesku: Husákovy děti, po słowacku: Husákove deti) to termin powszechnie używany na określenie pokolenia ludzi urodzonych w Czechosłowacji podczas wyżu demograficznego, który rozpoczął się na początku lat 70. XX wieku[1], w okresie husakowskiej normalizacji. Pokolenie zostało nazwane imieniem prezydenta i wieloletniego lidera Komunistycznej Partii Czechosłowacji, Gustáva Husáka[2][3].

Gustáv Husák (w środku) podczas wizyty w Niemieckiej Republice Demokratycznej, 1971.
Struktura płci i wieku w Czechach w 2007 r. „Husakowskie pokolenie” stanowi najliczniejszą grupę ludności.

Polityka prorodzinna państwa w latach 70. edytuj

Najważniejszy powojenny wyż demograficzny w Czechosłowacji nastąpił w roku 1974[4]. Po wydarzeniach Praskiej Wiosny, które miały miejsce w roku 1968, oraz po następującym po nich przywróceniu warunków sprzed okresu reform, wielu Czechosłowaków pogodziło się ze swoim losem i przestało interesować się sytuacją polityczną w swoim kraju[4]. Reakcją na to było utworzenie przez czechosłowacki reżim komunistyczny ich własnego odpowiednika gulaszowego komunizmu, przedstawionego jako nową koncepcję: politykę prorodzinną państwa. Przedłużono okres trwania urlopu macierzyńskiego, podwyższono zasiłki rodzinne, a młodym małżeństwom zapewniano pomoc finansową w postaci atrakcyjnych pożyczek państwowych[3][4]. Jednak ta „hojność” polityki państwa wkrótce się wyczerpała. Pod koniec lat 70. rezerwy finansowe państwa przeznaczone na utrzymanie polityki prorodzinnej były ograniczone i nastąpił koniec wyżu demograficznego. W przeszłości podawano w wątpliwość wpływ polityki prorodzinnej państwa. Przyrost naturalny zaczął rosnąć w 1969 roku. Dotacje państwowe zostały zatwierdzone w roku 1973, a kulminacja wyżu demograficznego nastąpiła w 1974 roku. Po początkowym nagłym wzroście współczynnika urodzeń, nastąpił spadek. Niebywała eksplozja demograficzna mogła być bardziej powiązana z okresem powojennym niż z „inżynierią społeczną” reżimu komunistycznego[5].

XXI wiek edytuj

Od początku XXI wieku husakowskie pokolenie stanowi ważną część społeczeństwa czeskiego. Pokolenie wyżu demograficznego z lat 70. przyczyniło się do kolejnego znaczącego wzrostu liczby ludności mającego miejsce pod koniec pierwszej dekady XXI wieku[3][6]. Husakowskie pokolenie stało się także celem marketingowej i ekonomicznej inwazji produktów w stylu retro na czeski rynek[4]. Po upadku żelaznej kurtyny, który nastąpił po okresie fascynacji wszelkimi produktami z Zachodu, czeskie społeczeństwo zaczęło stopniowo ponownie interesować się rodzimymi markami[4]. Kampanie reklamowe zaczęły skupiać się na pokoleniu w wieku produkcyjnym i ich tęsknocie za przeszłością i latami dzieciństwa[7]. Po raz kolejny na rynku czeskim pojawiły się produkty w stylu retro i marki znane w latach 70. i 80[4].

Termin „husakowskie pokolenie” pojawił się w tekście piosenki 1970 wykonywanej przez czeski zespół Chinaski:

Czas pędzi, czas ucieka, niełatwo jest przywrócić minione lata,
i dlatego husakowskie pokolenie weszło w lata chrystusowe

Przypisy edytuj

  1. Coilin O’Connor: Sharp rise in Czech property prices (Business News). Český rozhlas. [dostęp 2010-10-09].
  2. Roberts (2005), p. 61.
  3. a b c Veronika Suchá: Baby boom and immigration prop up Czech population. Aktuálně.cz, 2007-09-20. [dostęp 2010-10-09].
  4. a b c d e f Vratislav (blog) Maňák: Retro-invaze na Husákovy děti. [w:] ČT24 [on-line]. Czech Television, 2009-07-15. [dostęp 2010-10-09]. (cz.).
  5. Gustáv Husák prosadil zvýšení dětských přídavků a zavedení novomanželské půjčky. Nezapomeňte.cz. [dostęp 2010-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lipca 2011)]. (cz.).
  6. Iva Špačková: Husákovy děti spustily velký byznys. Soukromé školky hlásí plno. Mladá fronta Dnes, 2008-05-25. [dostęp 2010-10-09]. (cz.).
  7. Daniela Lazarova: Magazine – Radio Prague. Radio Prague, 2008-08-23. [dostęp 2010-10-09].

Bibliografia edytuj

  • Andrew Lawrence Roberts: From Good King Wenceslas to the Good Soldier Švejk: a Dictionary of Czech Popular Culture. Central European University Press, 2005. ISBN 978-9637326264.