Iľanovo

Iľanovo
	Część Liptowskiego Mikułasza
Państwo	Słowacja
Kraj	żyliński
Miasto	Liptowski Mikułasz
W granicach Liptowskiego Mikułasza	1978
	Położenie na mapie kraju żylińskiego Iľanovo
	Położenie na mapie Słowacji Iľanovo
	49°03′16,6212″N 19°37′12,2880″E/49,054617 19,620080

Iľanovo – dawniej wieś na Liptowie na Słowacji w powiecie Liptowski Mikułasz, od 1978 r. dzielnica Liptowskiego Mikułasza. Liczy ok. 520 mieszkańców.

Położenie

Iľanovo leży na lewym brzegu Wagu, u północnych podnóży Niżnych Tatr, ok. 3 km na południe od centrum Liptowskiego Mikułasza. Zabudowania osiedla leżą na wysokości 620-640 m n.p.m., rozciągnięte wzdłuż potoku Iľanovianka i drogi, wiodącej z centrum miasta w głąb Iľanovskiej doliny.

Historia

Tereny Iľanova były zamieszkane przez człowieka już w czasach prehistorycznych. Pozostałości osady kultury łużyckiej z młodszej epoki brązu znaleziono na wzgórzu na zachód od zabudowań dzisiejszego osiedla. Iľanovo wzmiankowane była po raz pierwszy w 1233 r. już jako zorganizowana wieś. Nazwa pochodzi od imienia Ilja (pol. Eliasz). Należała do przodków sławnego później rodu Balazsych. W 1246 r. król Bela IV włączył ją do feudalnego „państwa” z siedzibą w Liptowskim Gródku. Mieszkańcy zajmowali się rolnictwem i hodowlą, a od XVIII w. furmanieniem. W XIX w. rozwinęło się we wsi rzemiosło murarskie, a tutejsi murarze wędrowali za pracą aż do Budapesztu. Do początków XX w. utrzymało się tu domowe płóciennictwo oraz wyrób charakterystycznych chodników i kilimów z resztek materiałów, a do lat międzywojennych – wikliniarstwo.

W czasie słowackiego powstania narodowego w 1944 r. mieszkańcy aktywnie wspierali powstańców. W zimie następnego roku wieś została poważnie zniszczona w czasie długotrwałych walk pozycyjnych, jakie toczyły się tu w lutym i marcu.

W czasach socjalistycznej Czechosłowacji większość mieszkańców utrzymywała się z pracy w państwowych gospodarstwach rolnych i zakładach przemysłowych Liptowskiego Mikułasza. Odbudowana wieś, włączona w 1978 r. w skład miasta, przekształciła się w peryferyjną dzielnicę mieszkaniową o indywidualnej zabudowie.

Turystyka i rekreacja

Iľanovo jest punktem wyjściowym dwóch znakowanych szlaków trystycznych: żółtego , wiodącego Iľanovską doliną na przełęcz sedlo Pod Kúpeľom oraz niebieskiego , wiodącego na Krakovą hoľę przez Poludnicę.

Na południe od centrum Iľanova znajduje się niewielki ośrodek narciarski Iľanovo-Košútovo z jednym narciarskim wyciągiem orczykowym i trasą zjazdową długości 350 m. W pobliżu niewielkie, całoroczne schronisko - Chata Nezábudka.

Bibliografia

Hochmuth Zdenko a kolektív: Nízke Tatry – západ. Turistický sprievodca ČSSR č. 10, wyd. Šport, Slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1982;
Nízke Tatry - Chopok, mapa 1:50 000, nr 122, wyd. VKÚ Harmanec, 2003, ISBN 80-8042-045-9.