Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa

Instytut Naukowo-Badawczy Kolejnictwa – jednostka organizacyjna Ministerstwa Kolei, istniejąca w latach 1951–1961, powołana z zadaniem prowadzenia prac naukowo-badawczych w dziedzinie kolejnictwa, mająca na celu postęp techniczny, gospodarczy i organizacyjny.

Powołanie Instytutu

Na podstawie zarządzenia Ministra Kolei z 1951 r. w sprawie utworzenia Instytutu Naukowo-Badawczego Kolejnictwa i nadania mu statutu ustanowiono Instytut. Powołanie Instytutu pozostaje w związku ustawą z 1951 r. o tworzeniu instytutów naukowo-badawczych dla potrzeb gospodarki narodowej.

Zwierzchni nadzór nad instytutem sprawował Minister Kolei.

Zadania Instytutu

Zadaniem instytutu było prowadzenia prac naukowo-badawczych, w pierwszej kolejności w sprawach:

• budowy i utrzymania kolei oraz budownictwa specjalnego,
• trakcji kolei szynowych,
• elektryfikacji kolei,
• urządzeń technicznych,
• zabezpieczenia ruchu pociągów, sygnalizacji i łączności kolejowej,
• prowadzenie prac naukowo-badawczych według ustalonego planu, opartego na wytycznych narodowych planów gospodarczych i zatwierdzonego przez ministra,
• układanie planu ogólnego i zatwierdzanie planów szczegółowych prac prowadzonych przez podległe zakłady badawcze i doświadczalne oraz inne placówki pomocnicze,
• nadzorowanie prac naukowo-badawczych w dziedzinie kolejnictwa, prowadzonych przez inne jednostki organizacyjne podległe ministrowi w zakresie przez niego zleconych,
• koordynowanie prac naukowo-badawczych w dziedzinie kolejnictwa,
• popularyzacja rezultatów przeprowadzanych badań i prac oraz współdziałanie w praktycznym zastosowaniu uzyskanych wyników,
• opracowywanie i uogólnienie doświadczeń przodujących praktyków, nowatorów i racjonalizatorów z dziedzin objętych pracami instytutu,
• organizowanie i utrzymywanie sieci korespondentów oraz przeprowadzanie ankiet,
• wyrażanie opinii z dziedzin objętych pracami instytutu,
• utrzymanie łączności z odpowiednimi instytucjami i organizacjami w kraju i za granicą, wykorzystywanie ich doświadczeń, a zwłaszcza doświadczeń praktycznych i zdobyczy teoretycznych Związku Radzieckiego oraz krajów demokracji ludowej;
• przygotowanie i doskonalenie nowych kadr naukowych w dziedzinie kolejnictwa,
• prowadzenie biblioteki i ośródka dokumentacji,
• opracowanie i redagowanie publikacji naukowych i popularyzatorskich, podręczników, czasopism, biuletynów, sprawozdań, instrukcji, druków oraz współpraca w tej dziedzinie z zainteresowanymi instytucjami;
• organizowanie konferencji i zjazdów naukowych, wykładów, odczytów i wystaw.

Kierowanie instytutem

Na czele Instytutu stał dyrektor, który kierował samodzielnie działalnością Instytutu i był z nią odpowiedzialny. Dyrektor zarządzał instytutem przy pomocy dwóch zastępców. Zastępcy mieli przydzielony zakres prac, za który odpowiadali przed dyrektorem.

Rada Naukowa

Przy Instytucie działała Rada Naukowa, która składała się z przewodniczącego, jego zastępcy i 9 członków, powoływanych przez ministra na okres 3 lat spośród przedstawicieli nauki i znawców zagadnień wchodzących w zakres działania instytutu.

Do zadań Rady Naukowej należało:

• inicjowanie prac naukowo-badawczych,
• opiniowanie planów naukowo-badawczych i preliminarzy budżetowych Instytutu,
• wypowiadania się w sprawie organizacji Instytutu,
• rozpatrywanie innych spraw na zlecenie ministra lub na wniosek przewodniczącego Rady.

Zniesienie Instytutu

Na podstawie zarządzenie Przewodniczącego Komitetu Pracy i Płac z 1961 r. w sprawie ustalenia wykazu instytutów naukowo-badawczych uważanych za instytuty techniczne zlikwidowano Instytut.