Jadwiga Skrzyńska
Jadwiga Skrzyńska, z domu Pituła (stąd Pitulanka), primo voto Michalska (ur. 19 czerwca 1912 w Dźwiniaczu, zm. 13 marca 1950 w Lublińcu) – polska inżynier, doktor agronomii, pilotka samolotów.
.jpg) Jadwiga Pitulanka (przed 1938) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Tytuł naukowy |
doktor inżynier |
Życiorys edytuj
Urodziła się około 1913 w Dźwiniaczu jako Jadwiga Barbara Pituła[1][2]. Była córką Karola i Marii z domu Nowakowskiej[2].
Uczyła się w gimnazjum we Lwowie, a egzamin dojrzałości zdała w 1901 w gimnazjum matematyczno-przyrodniczym w Cieszynie[1]. W 1936 na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego ukończyła studia z dyplomem inżyniera[1][2]. Zajmowała się agrolotnictwem w zakresie przenoszenia się w powietrzu drobnych owadów skutkujących kontrolą transmisji szkodników roślin[3]. W 1936 ukazała się jej publikacja pt. Samolot na usługach zwalczania szkodników i chorób roślinnych[2]. Podczas przygotowywania swojej pracy naukowej wykonała kilkadziesiąt lotów[2]. 8 lutego 1938 na Uniwersytecie Jagiellońskim odbyła się promocja jej doktoratu w zakresie agronomii na podstawie pracy pt. Wyniki zastosowania samolotu do mikrobiologicznego badania wyższych warstw powietrza (napisana pod kierunkiem prof. Kazimierza Roupperta; promotorem był prof. Stanisław Śnieszko)[2][4][5]. Jej badania naukowe miały charakter pionierski, a napisana praca została uznana za unikatową w skali nie tylko Polski, ale i Europy[2].
Należała do Aeroklubu Krakowskiego, otrzymała tytuł pilota dyplomowanego[4][2]. W połowie lat 30. była jedną z trzech kobiet-pilotek z wszystkich 63 pilotów (wszystkich członków Aeroklub liczył 147), a poza tym była drugą po Karolinie Iwaszkiewicz, która tam ukończyła szkolenie i samodzielnie latała[6]. Uczestniczyła w zawodach lotniczych[2]. W swoich pierwszych zawodach w 1936 odbyła samodzielnie lot z Białej do Krakowa[2]. W 1938 przebywała na stałe w Warszawie[2]. W tym roku jako jedna z pierwszych złożyła akces o zamówienie samolotu RWD-16 bis[2].
W 1947 przedłożyła pracę do przewodu habilitacyjnego pt. Mikrobiologiczne badania górnych warstw powietrza przy użyciu samolotu, ze szczególnym uwzględnieniem wpływów meterologicznych[2]. W tym czasie jej badania zagadnień infekcyjnych i biologicznych powietrza były jedynymi w Polsce i Europie[2].
W latach 30. była określana jako „Jadwiga Pitulanka”[2]. Potem nosiła nazwisko Michalska[1][2]. Do końca życia była mężatką[2]. Zmarła pod nazwiskiem Skrzyńska 13 marca 1950 w Lublińcu w wieku 37 lat[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Zeszyty naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie: Scientific papers of the Academy of Agriculture in Kraków, Wydania 196-198. Kraków: Akademia Rolnicza w Krakowie, 1985, s. 35. [dostęp 2023-02-01].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Katalog zasobów ikonograficznych i archiwalnych Muzeum Lotnictwa Polskiego. muzeumlotnictwa.pl. [dostęp 2023-02-01].
- ↑ Początki. agrolotnictwo.muzeumlotnictwa.pl. [dostęp 2023-02-01].
- ↑ a b Dzielna badaczka przestworzy. „Wschód”. Nr 76, s. 3, 28 lutego 1938.
- ↑ Jadwiga Suchmiel: Udział kobiet w nauce do 1939 roku w Uniwersytecie Jagiellońskim. Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie, 1994, s. 140. [dostęp 2023-02-01].
- ↑ Historia. aeroklubkrakowski.pl. [dostęp 2023-02-01].