Kaptorga
Kaptorga − rodzaj woreczka lub pudełka noszonego na szyi, w którym umieszczano nawęzy, pachnidła, a w późniejszym okresie relikwie.
Kaptorga miała kształt trapezowaty lub prostokątny, na powierzchni zdobiono ją ornamentami geometrycznymi albo figuralnymi. Wykonywana była z różnych materiałów, zależnie od zamożności właściciela, od wełny aż po srebro.
Pierwsze znane kaptorgi pojawiły się w III wieku p.n.e. na północnych wybrzeżach Morza Czarnego, skąd rozprzestrzeniły się z czasem na Azję Mniejszą i cały basen Morza Śródziemnego. Nazwa pochodzi z języka tureckiego i pierwotnie odnosiła się do prawosławnych relikwiarzy, a z czasem została przeniesiono ją na biżuterię wskutek błędnego zrozumienia ich funkcji[1].
Znaleziska kaptorg z terenów obecnej Polski pochodzą przede wszystkim z cmentarzysk i pochówków bogatych elit monarchii wczesnopiastowskiej. Spotykane są również na terenie całej Skandynawii i Rusi, skąd mogły trafić do Polski[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Agata Sztyber: http://www2.almamater.uj.edu.pl/99/46.pdf Kaptorgi - Przykład kunsztu wczesnośredniowiecznego złotnictwa] [w:] Alma Mater, s. 283−286.
- ↑ Andrzej Buko: A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland. 2014, ISBN 978-90-04-27829-5, ISBN 978-90-04-28132-5.
Bibliografia edytuj
- Mały słownik kultury dawnych Słowian. L. Leciejewicz (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 165-166. ISBN 83-214-0499-5.