Kaptorga
Kaptorga − rodzaj woreczka bądź pudełka noszonego na szyi, w którym umieszczano nawęzy, pachnidła, a w późniejszym okresie relikwie. Kaptorga miała trapezowaty lub prostokątny kształt, z wierzchu zdobiono ją ornamentami geometrycznymi lub figuralnymi. Wykonywana była z różnych materiałów, zależnie od zasobności właściciela, od wełny aż po srebro.
Pierwsze znane kaptorgi pojawiły się w III wieku p.n.e. na północnych wybrzeżach Morza Czarnego, skąd rozprzestrzeniły się z czasem na Azję Mniejszą i cały basen Morza Śródziemnego. Nazwa pochodzi z języka tureckiego i pierwotnie odnosiła się do prawosławnych relikwiarzy, a z czasem została przeniesiona na biżuterię za sprawę mylnej interpretacji ich funkcji[1].
Znaleziska kaptorg z terenów obecnej Polski pochodzą przede wszystkim z cmentarzysk i pochówków bogatych elit monarchii wczesnopiastowskiej. Spotykane są również na terenie całej Skandynawii i Rusi skąd mogły trafić do Polski[2].
PrzypisyEdytuj
- ↑ [Agata Sztyber: http://www2.almamater.uj.edu.pl/99/46.pdf Kaptorgi - Przykład kunsztu wczesnośredniowiecznego złotnictwa] [w:] Alma Mater, str. 283−286.
- ↑ Andrzej Buko. A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland. 2014 ISBN 978-90-04-27829-5, ISBN 978-90-04-28132-5
BibliografiaEdytuj
- Mały słownik kultury dawnych Słowian. L. Leciejewicz (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 165-166. ISBN 83-214-0499-5.