Katastrofa mitotyczna
Katastrofa mitotyczna – komórkowy mechanizm onkosupresyjny, który ma na celu zahamowanie proliferacji i/lub przeżycia komórek niezdolnych do prawidłowej mitozy; dzieje się to poprzez indukowanie śmierci lub inicjację procesu starzenia. Ta definicja została zaproponowana przez Komitet do spraw Nazewnictwa Śmierci Komórkowej [(ang. The Nomenclature Committee on Cell Death (NCCD)] w 2018 roku.
Bez proliferacji komórek i procesów prowadzących ich śmierci nie byłaby możliwa fizjologiczna homeostaza komórkowa. Kiedy już wyróżniono kilka procesów śmierci komórkowej, przez lata trwały spory czy katastrofa mitotyczna jest jednym z nich. Ostatecznie uznano ją za proces przeciwnowotworowy, który stanowi „mechanizm ratunkowy” zapobiegający utracie integralności genomu i powstaniu komórki nowotworowej[1]. Katastrofa mitotyczna charakteryzuje się przedwczesną aktywacją cykliny B1/Cdk1, wadliwym funkcjonowaniem punktów kontrolnych cyklu komórkowego i punktu kontrolnego wrzeciona podziałowego. Zawsze dochodzi do zatrzymania cyklu komórkowego, ale dalsze losy komórki i mechanizmy cytologiczne jakie zachodzą nie zostały dokładnie poznane.
Śmierć komórki następująca w wyniku katastrofy mitotycznej nosi nazwę śmierci mitotycznej i najczęściej przebiega poprzez aktywację wewnętrznego szlaku apoptozy.
Dzielące się komórki nowotworów złośliwych, na które zastosowano promieniowanie jonizujące giną przede wszystkim z powodu indukcji w nich katastrofy mitotycznej[2]. Katastrofa mitotyczna jest także podłożem działania przeciwnowotworowego wielu cytostatyków, takich jak na przykład:
- doksorubicyna i etopozyd[3]
- taksany, alkaloidy Vinca i kolchicyna[4]
Terapia wykorzystująca mechanizm katastrofy mitotycznej może stanowić obiecującą strategię zapobiegania i zwalczania nowotworów[potrzebny przypis].
Przypisy
edytuj- ↑ Maria Castedo i inni, Cell death by mitotic catastrophe: a molecular definition, „Oncogene”, 23 (16), 2004, s. 2825–2837, DOI: 10.1038/sj.onc.1207528, ISSN 0950-9232 [dostęp 2020-12-17] (ang.).
- ↑ F. Ianzini, M.A. Mackey, Spontaneous premature chromosome condensation and mitotic catastrophe following irradiation of HeLa S3 cells, „International Journal of Radiation Biology”, 72 (4), 1997, s. 409–421, DOI: 10.1080/095530097143185, ISSN 0955-3002, PMID: 9343106 [dostęp 2020-12-17].
- ↑ Young-Woo Eom i inni, Two distinct modes of cell death induced by doxorubicin: apoptosis and cell death through mitotic catastrophe accompanied by senescence-like phenotype, „Oncogene”, 24 (30), 2005, s. 4765–4777, DOI: 10.1038/sj.onc.1208627, ISSN 0950-9232, PMID: 15870702 [dostęp 2020-12-18].
- ↑ Anjana Devi Tangutur i inni, Microtubule Targeting Agents as Cancer Chemotherapeutics: An Overview of Molecular Hybrids as Stabilizing and Destabilizing Agents, „Current Topics in Medicinal Chemistry”, 17 (22), 2017, s. 2523–2537, DOI: 10.2174/1568026617666170104145640, ISSN 1873-4294, PMID: 28056738 [dostęp 2020-12-18].
Inne źródła
edytuj- Karolina Warda i inni, Mechanizm katastrofy mitotycznej oraz jej rola w terapii przeciwnowotworowej, phmd.pl, DOI: 10.5604/01.3001.0014.1328 [dostęp 2020-12-18].