Kościół w Järva-Madise
Kościół w Järva-Madise (est. Järva-Madise kirik) – średniowieczny kościół w Järva-Madise, pierwotnie katolicki, następnie protestancki. Wpisany do rejestru zabytków Estonii pod nr 14935[1].
| kościół parafialny | |||||||||||||||
 Elewacja frontowa | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Diecezja |
Region północny | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Estonii  | |||||||||||||||
| 59,116042°N 25,655942°E/59,116042 25,655942 | |||||||||||||||
Historia edytuj
W 1238 r. król Danii Waldemar II zawarł z Zakonem Krzyżackim pokój w Stensby, na mocy którego prowincja Jerwia (Järvamaa) pozostawała częścią państwa zakonnego, podczas gdy położone bardziej na północ ziemie estońskie weszły w skład Księstwa Estonii, domeny króla duńskiego. Traktat zakazywał zakonowi działań uderzających w interesy sąsiadów pozyskanej prowincji, w pierwszej kolejności w interesy duńskie, w tym m.in. zabraniał budowy fortyfikacji i zamków. Zakon nie zastosował się do tych postanowień, wznosząc zamek w Paide, stolicy prowincji, a w innych miejscowościach blisko granicy - obronne kościoły[2]. Kościół w Järva-Madise prawdopodobnie został wzniesiony w końcu XIII w. i rozbudowany w następnym stuleciu[3]. W 1858 r. na jego elewacji zbudowano wieżę[3].
Architektura edytuj
Kościół w Järva-Madise jest budowlą jednonawową, orientowaną, z geometrycznie zdobionym portalem od zachodu[3]. Wnętrze świątyni wsparte jest na łukach posadowionych na konsolach. Dekoracyjny detal rzeźbiarski łuków wykonany został w stylu gotyckim[3].
Z XVII w. pochodzi ambona wykonana w pracowni rewelskiego mistrza Lüderta Heissmanna. Stanowiące jej część rzeźby wykonał zięć Heissmanna, rzeźbiarz Ehlert Tile[4]. Z kolei kościelny ołtarz główny powstał po 1670 r. w pracowni Christiana Ackermanna[4]. Z XVII w. pochodzi również rzeźbiona płyta nagrobna zachowana we wnętrzu świątyni[4]. W 1867 r. w prezbiterium zawieszono obraz autorstwa T. Sprengela, zakrywając starszą dekorację malarską[4].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- W. Raam, Architiekturnyje pamiatniki Estonii, Iskusstwo, Leningrad 1974.