Kontrakt psychologiczny w organizacji
Kontrakt psychologiczny w organizacji – to zbiór wzajemnych, niepisanych oczekiwań istniejących pomiędzy poszczególnymi pracownikami a ich pracodawcami. Odnosi się do relacji pracowniczych[1]. Składają się na niego wzajemne zobowiązania i oczekiwania pracodawcy i pracownika. Stan kontraktu psychologicznego wpływa na warunki współdziałania. Specyficzne oczekiwania każdej ze stron kontraktu wykraczają poza ramy formalnoprawnych uzgodnień[2].
Problem zawarcia psychologicznego kontraktu między pracownikiem a organizacją edytuj
Taki kontrakt wykorzystywany jest podczas procesu kierowania ludźmi opartego na autorytecie, zaufaniu i dobrej komunikacji. Między kierownikami/menedżerami/innymi pracownikami wyższego szczebla a pracownikami niższych szczebli zawierana jest psychologiczna umowa, a także inne, nieformalne umowy[3].
| Umowy | Oczekiwania organizacji | Oczekiwania pracownika |
|---|---|---|
| Umowa o wiedzę | Poziom umiejętności i wiadomości podwładnego | Wykorzystanie jego wiadomości i umiejętności w organizacji |
| Umowa psychologiczna | Potrzeba takiego oddziaływania na pracownika, aby strzegł interesów zakładu | Potrzeba odpowiednich bodźców ze strony organizacji i kierownictwa |
| Umowa o wydajność (sprawność) | Potrzeba osiągania przez podwładnego wysokich wyników w pracy | Potrzeba odpowiednich nagród za wysiłek |
| Umowa o moralności | Potrzeba akceptacji przez podwładnego norm i wartości organizacji | Potrzeba zgodności własnego systemu wartości z systemem organizacji |
| Umowa o strukturę zadania | Potrzeba akceptacji przez podwładnego warunków technicznych | Potrzeba odpowiednich wymagań, celów, zadań, „aury” społecznej, itp. |
Kontrakt psychologiczny w kontekście analizy motywacji pracowników edytuj
Schein[potrzebny przypis] podkreśla znaczenie kontraktu psychologicznego jako głównej zmiennej w analizie motywacji pracowników. To, czy dana osoba przejawi podporządkowanie, lojalność i entuzjazm dla organizacji i jej celów zależy od:
- poziomu, do którego jej własne oczekiwania odnośnie do tego, czego dostarczy jej organizacja i do tego, co sama jest zobowiązana włożyć zgadzają się z oczekiwaniami samej organizacji względem tego, co da pracownikowi i co od niego otrzyma,
- tego, co ma podlegać wymianie (pieniądze za czas pracy, zadowolenie i poczucie bezpieczeństwa w zamian za wykonaną pracę i lojalność, możliwość samorealizacji i ciekawa praca w zamian za pracę zgodną z celami organizacji, itd.)[1]
Stosunek między jednostką a organizacją ustala się na drodze wzajemnych wpływów i wzajemnych interesów w postaci kontraktu psychologicznego.