Kraina czarów
Kraina czarów (szw. Underlandet; inny tytuł: Lövgrottan – Grota z listowiem) – obraz olejny szwedzkiego pisarza i malarza Augusta Strindberga namalowany podczas pobytu w miejscowości Dornach[a] w Austrii w 1894, gdzie przebywał wraz ze swoją nowo poślubioną żoną Friedą Uhl. Podczas tego pobytu napisał też esej Nya konstriktningar! eller Slumpen i det konstnärliga skapandet (Nowe kierunki w sztuce! lub Przypadek w twórczości artystycznej)[1].
,_1892.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1894 |
| Medium | |
| Wymiary |
72,5 × 52 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Kraina czarów obok obrazu Miasto należy do największych osiągnięć malarskich Strindberga[2].
Obraz od 1992 znajduje się w zbiorach Nationalmuseum w Sztokholmie pod numerem inwentaryzacyjnym NM 6877.
Okoliczności powstania obrazu i inspiracje
edytujW latach 70. XIX wieku August Strindberg blisko zaprzyjaźnił się z malarzem Perem Ekströmem, który udzielił mu – jako jedyny w jego życiu – wskazówek odnośnie do malarstwa. W 1891 Ekström podarował Strindbergowi dość tradycyjny obraz Francuski pejzaż wiosenny przy zamku St. Germain-en-Laye (Franskt vårlandskap vid slottet St. Germain-en-Laye), namalowany około 1888, przedstawiający ciężkie, zielone korony drzew, pod którymi widać niebieską wodę i zielone pola, a ponad nimi – błękitne i jasnoróżowe niebo. Chociaż Strindberg szybko sprzedał ten obraz, stał się on dla niego punktem wyjścia do namalowania jednego z jego najbardziej charakterystycznych motywów: Krainy czarów (lub Groty z listowiem). Temat ten, bardzo powszechny u Ekströma, pochodził pierwotnie ze szkoły Barbizon[3], podobnie jak inny, namalowany w tym samym czasie[3], Blask słońca pomiędzy drzewami w bagnistym lesie (Solskimmer mellan träden i en träskskog), który przypuszczalnie też stał się źródłem inspiracji Krainy czarów[4].
Proces powstawania obrazu i opis
edytujObraz został namalowany w kilku wersjach[3]. W eseju Przypadek w twórczości artystycznej Strindberg opowiada o tym, jak po raz pierwszy podjął zamiar namalowania „zacienionego wnętrza lasu, z którego widać morze o zachodzie słońca”. Po chwili malowania spostrzegł, że nie widzi żadnego morza, tylko w jasnej, centralnej części malowidła „nieskończoną perspektywę różowego i niebieskawego światła, w którym przewiewne, bezcielesne, nieokreślone istoty unoszą się wokół jak wróżki ze smugą chmur”[5]. Zieleń rośnie, układając się w gęstą ramkę, otaczającą nieokreślony, fantastyczny krajobraz. W wersji wykonanej w Dornach głębia w centrum obrazu stała się raczej źródłem gęstej zieleni, natomiast w wersji namalowanej w Paryżu w tym samym roku sam Strindberg określił obraz jako „sitowie z nenufarami”. Z wyjątkiem częściowo zarysowanych kwiatów artysta świadomie pozostawił motyw w formie niemal całkowicie niefiguratywnej, stwarzając widzowi pole do wszelkich możliwych interpretacji[6]. Obraz powstawał na zasadzie swoistego przypadku, jako efekt interakcji pomiędzy świadomym wysiłkiem artysty, aby zrealizować temat, i odstępstwami od niego, które odkrywał podczas pracy[5].
Rekord cenowy
edytujW 1990 obraz został sprzedany w salonie aukcyjnym Bukowskis w Sztokholmie za prawie 22 miliony koron, stając się najdroższym szwedzkim obrazem[b]. Natomiast najdroższym obrazem Strindberga stał się Pejzaż alpejski (Alplandskapet) sprzedany w 2007 na aukcji Sotheby’s w Londynie za prawie 2 miliony funtów[7].
Uwagi
edytuj- ↑ W Austrii znajduje się kilka miejscowości o tej nazwie; nie wiadomo, w której z nich artysta mieszkał.
- ↑ Rekord ten został pobity 3 czerwca 2010, kiedy obraz Andersa Zorna Letnia rozrywka (szw. Sommarnöje) został sprzedany na aukcji w Stockholms Auktionsverk za 29,475 milionów koron, stając się najdroższym do tej chwili szwedzkim obrazem [1].
Przypisy
edytuj- ↑ Rausing 2001 ↓, s. 281.
- ↑ Carl-Johan Malmberg: Strindberg i London värd en resa. www.svd.se. [dostęp 2016-06-15]. (szw.).
- ↑ a b c Söderström 2012 ↓, s. 10.
- ↑ Rausing 2001 ↓, s. 278.
- ↑ a b Nationalmuseum: Föremål: Underlandet. collection.nationalmuseum.se. [dostęp 2016-06-15]. (szw.).
- ↑ Söderström 2012 ↓, s. 10–11.
- ↑ Alf Isemo: "Nästan lika känd som Mona Lisa". www.gp.se. [dostęp 2016-06-15]. (szw.).
Bibliografia
edytuj- Göran Söderström. Växelspel mellan måleri och scenografi i några av Strindbergs dramatiska verk. „Dokumenterat”. 44, november 2012. Stockholm: Arkiv-, raritets- och dokumentationsavdelningen på Musik- och teaterbiblioteket vid Statens musikverk. ISSN 1404-9899. (szw.).
- Birgit Rausing: Måleriet. W: praca zbiorowa: Signums svenska konsthistoria: KONSTEN 1890–1915. Lund: Författarna och Bokförlaget Signum, 2001. ISBN 91-87896-46-X. (szw.).