Liczba ludności rolniczej w Polsce
Liczba ludności rolniczej w Polsce – obejmuje osoby utrzymujące się wyłącznie lub głównie z dochodów z pracy w swoim gospodarstwie rolnym.
Ludność rolnicza oznacza osoby kierujące gospodarstwem rolnym wraz z członkami rodziny mieszkającymi w gospodarstwie domowym.
Szersze pojęcie odnosi się do definicji ludności wiejskiej, które obejmuje wszystkie osoby zamieszkałe na obszarach wiejskich.
Praca w gospodarstwie rolnym oznacza, że osoby utrzymują się z dochodów związanych z produkcją roślinną i zwierzęcą, pracują na rachunek własny, a także pomagają systematycznie i bez umownego wynagrodzenia członkom rodziny, wchodzących w skład wspólnego gospodarstwa domowego.
Liczba ludności rolniczej w latach 1955–1969
edytujWedług danych Głównego Urzędu Statystycznego z 1971 r. do ludności rolniczej zaliczano utrzymujących się wyłącznie z pracy w rolnictwie oraz ludność z mieszanym źródłem utrzymania w gospodarstwach o powierzchni ogólnej powyżej 2 ha[1]. Do ludności o mieszanym źródle dochodów zaliczano osoby związane z gospodarstwami rolnymi o powierzchni ogólnej od 0,2 ha do 2,0 ha, której głównym lub ubocznym źródłem utrzymania była praca poza rolnictwem.
Ogólna liczba ludności rolniczej, obejmująca osoby wywodzące się z indywidualnych gospodarstw rolnych, rolniczych spółdzielni produkcyjnych (RSP) i państwowych gospodarstw rolnych (PGR) przedstawiała się następująco (w tys.);
Rok | Ludność rolnicza ogółem | Ludność rolnicza w gospodarstwach indywidualnych i RSP | Ludność rolnicza w PGR |
---|---|---|---|
1955 | 11 721 | 10 845 | 876 |
1960 | 11 678 | 10 964 | 714 |
1965 | 12 008 | 11 348 | 660 |
1969 | 11 836 | 11 201 | 635 |
Liczba ludności rolniczej wg danych z 1981 r.
edytujW 1981 r. Główny Urząd Statystyczny przedstawił liczbę ludności rolniczej według odmiennej metodyki i to wyłącznie obejmujące ludność w indywidualnych gospodarstwach rolnych[2].
Ludność w gospodarstwach domowych z użytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego według powierzchni gospodarstwa przedstawiała się następująco (w tys.):
Rok | Ogółem | Gospodarstwa rolne o powierzchni [ha] | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
<0,5 | 0,5–2 | 2–5 | 6-10 | >10 | ||
1970 | 13 658 | 1297 | 2787 | 3755 | 3802 | 1987 |
1978 | 9801 | 78 | 2115 | 2972 | 2897 | 1960 |
Ludność w gospodarstwach domowych z użytkowaniem indywidualnego gospodarstwa rolnego pracująca głównie w swoim gospodarstwie według grup wieku oraz ludność jako osoby gospodarujące i jako osoby pomagające, przedstawiała się następująco (w tys.):
Rok | Ogółem ludności | Ludność rolnicza według grup wieku | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
<18 lat | 18–24 | 25–34 | 35–44 | 45–59 | > 60 lat | ||
1970 | 13 658 | 4614 | 1558 | 1177 | 1755 | 2353 | 2192 |
1978 | 9901 | 2808 | 1227 | 1030 | 1022 | 2104 | 1706 |
Ludność pracująca głównie w swoim gospodarstwie | |||||||
1970 | 5401 | 149 | 553 | 632 | 1082 | 1611 | 1367 |
1978 | 3936 | 52 | 370 | 534 | 631 | 1426 | 921 |
Ludność pracująca głównie w swoim gospodarstwie jako gospodarujący | |||||||
1970 | 2637 | 1 | 36 | 234 | 586 | 942 | 837 |
1978 | 1872 | – | 28 | 176 | 314 | 789 | 563 |
Ludność pracująca głównie w swoim gospodarstwie jako pomagający | |||||||
1970 | 2764 | 148 | 517 | 388 | 496 | 669 | 530 |
1978 | 2064 | 52 | 342 | 358 | 317 | 637 | 358 |
Zmiana liczby ludności rolniczej w świetle transformacji ustrojowej z 1989 r.
edytujUstawą z 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu państwa powołano Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa w celu realizacji przekształceń własności w rolnictwie, która objęła dotychczas funkcjonujące państwowe gospodarstwa rolne[3]. W wyniku tego procesu nastąpiło zjawisko restrukturyzacji oraz prywatyzacji mienia Skarbu państwa, co doprowadziło do faktycznego zaniku jednej grupy zawodowej w rolnictwie w postaci ludności sektora uspołecznionego w rolnictwie.
Ustawą z 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości zostały postawione w stan likwidacji związki spółdzielcze, w tym Centralny Związek Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych, która zachęciła niektóre rolnicze spółdzielnie produkcyjne do wygaszenia swojej działalności[4].
Wpływ na kształtowanie liczby ludności rolniczej miało przystąpienie Polski do Unii Europejskiej (2004) i przyjęcie Wspólnej polityki rolnej, w wyniku której nastąpiła restrukturyzacja i modernizacja gospodarstw rolnych.
Liczba ludności rolniczej w poszczególnych latach przedstawiała się następująco (w tys.)[5][6]:
Rok | Pracujący w rolnictwie ogółem | w tym w gospodarstwach indywidualnych | Członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych |
---|---|---|---|
1996 | 9770,4 | 7497,5 | – |
2000 | 4245,9 | 4129,8 | 23,2 |
2010[6] | 2326,2 | 2262,6 | 11,8 |
2018[6] | 2324,0 | 2262,6 | 7,7 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rocznik Statystyczny Rolnictwa 1971, Warszawa: GUS, 1971 .
- ↑ Rocznik Statystyczny 1981, Warszawa: GUS, 1981 .
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 107, poz. 464: Ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
- ↑ Dz.U. z 1990 r. nr 6, poz. 36: Ustawa z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności spółdzielczości.
- ↑ Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich 2007, Warszawa: GUS, 2007 .
- ↑ a b c Rocznik Statystyczny Rolnictwa 2019, Warszawa: GUS, 4 maja 2020, s. 106 .