Ludowy Ruch Ukrainy na rzecz Przebudowy

Ludowy Ruch Ukrainy na rzecz Przebudowy
Państwo	Ukraina
Lider	Iwan Dracz
Data założenia	1992

Ludowy Ruch Ukrainy na rzecz Przebudowy (zwany również Narodowym Ruchem Ukrainy na rzecz Przebudowy, lub krótko „Ruchem”, ukr. Народний Рух України за перебудову) – ukraińska organizacja społeczna założona w 1989.

Historia

23 listopada 1988 dysydenci oraz grupa kijowskich pisarzy (część z nich należała do KPZR) stworzyła Grupę Inicjatywną „Ruchu”. 16 lutego 1989 w „Literaturnoj Ukrajinie” opublikowano projekt programu „Ruchu”, który wywołał ożywioną dyskusję w wielu środowiskach.

Jednym z najważniejszych bodźców do powstania Ruchu był rozwój organizacji niepodległościowych w radzieckich republikach bałtyckich, a także obrady Okrągłego Stołu i czerwcowe wybory w Polsce. Nie bez znaczenia było również poparcie jakiego Ruchowi udzielił sekretarz generalny KPZR Michaił Gorbaczow^[1].

W dniach 8–10 września 1989 odbył się w Kijowie jego zjazd założycielski. W zjeździe oprócz tysiąca delegatów ze wszystkich obwodów Ukrainy uczestniczyli przedstawiciele frontów ludowych republik nadbałtyckich, oraz delegacja „Solidarności” z Bogdanem Borusewiczem, Zbigniewem Janasem, Franciszkiem Sakiem, Włodzimierzem Mokrym i Adamem Michnikiem.

W czasie obrad zarysowały się dwa nurty: umiarkowany (federacyjny, z Iwanem Draczem i Dmytrem Pawłyczką) oraz radykalny (niepodległościowy, z Łewkiem Łukjanenką i Wjaczesławem Czornowiłem).

Koalicja ta zdjęła z dysydentów odium „kryminalistów”, ale jednocześnie ograniczyła możliwości budowania, w ramach Ruchu, programu niepodległościowego dla Ukrainy. W materiałach programowych Zjazdu znalazło się jedynie stwierdzenie, że organizacja ta zmierzać będzie do przetworzenia ZSRR w federację rzeczywiście samodzielnych republik.

Bardzo ważnym aktem Zjazdu, ze względu na wielonarodowościową strukturę republiki, było uchwalenie rezolucji: „Do wszystkich nie-Ukraińców na Ukrainie” oraz „Przeciw antysemityzmowi”. Ruch startował w polityczne życie bardzo dbając o to, aby przełamać negatywny stereotyp Ukraińca-antysemity i ksenofoba. Działacze tej organizacji od samego początku starali się nadać Ruchowi bardziej uniwersalny, a nie tylko ukraiński charakter. Mocno akcentowano otwartość i obywatelskość tej organizacji^[2].

Przewodniczącym Ruchu został wybrany Iwan Dracz, zastępcami Mychajło Horyń i Ołeksandr Ławrynowycz.

Od 1990 Ruch był wpływową siłą polityczną (zarejestrowany został 12 lutego), w 1992 przekształcony w partię Ludowy Ruch Ukrainy.

Przypisy

↑ T.A.T.A. Olszański T.A.T.A., Trud niepodległości: Ukraina na przełomie tysiącleci, Kraków 2003, s.26.
↑ „Silną stroną Ruchu okazały się jego założenia ideologiczne i struktury organizacyjne, które pozostawiały szeroko otwarte drzwi dla wszystkich zamieszkujących Ukrainę mniejszości narodowych. Czołowi działacze ukraińskiej opozycji traktowali ten problem z niezwykła uwagą. Chociaż tworzyli Ruch na wzór frontów narodowych republik bałtyckich, świadomie unikali wyłączności narodowościowej, charakterystycznej dla litewskiego Sajudisu. Pierwszy zjazd ruchu przyjął pewne uchwały skierowane właśnie do mniejszości narodowych – wyrażające poparcie dla krymskich Tatarów, potępienie antysemityzmu i prośbę do Rosjan na Ukrainie o wsparcie ruchu narodowo-demokratycznego. Szczególny nacisk kładziono na to, że Ukraina powinna stać się wspólną ojczyzną dla wszystkich, którzy tu mieszkają” Jarosław Hrycak, Historia Ukrainy 1772–1999, Lublin 2000, Wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, ISBN 83-85854-50-9, s. 315.

Bibliografia

Jarosław Hrycak, Historia Ukrainy 1772–1999, Lublin 2000, Wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, ISBN 83-85854-50-9.

[1] T.A.T.A. Olszański T.A.T.A., Trud niepodległości: Ukraina na przełomie tysiącleci, Kraków 2003, s.26.

[2] „Silną stroną Ruchu okazały się jego założenia ideologiczne i struktury organizacyjne, które pozostawiały szeroko otwarte drzwi dla wszystkich zamieszkujących Ukrainę mniejszości narodowych. Czołowi działacze ukraińskiej opozycji traktowali ten problem z niezwykła uwagą. Chociaż tworzyli Ruch na wzór frontów narodowych republik bałtyckich, świadomie unikali wyłączności narodowościowej, charakterystycznej dla litewskiego Sajudisu. Pierwszy zjazd ruchu przyjął pewne uchwały skierowane właśnie do mniejszości narodowych – wyrażające poparcie dla krymskich Tatarów, potępienie antysemityzmu i prośbę do Rosjan na Ukrainie o wsparcie ruchu narodowo-demokratycznego. Szczególny nacisk kładziono na to, że Ukraina powinna stać się wspólną ojczyzną dla wszystkich, którzy tu mieszkają” Jarosław Hrycak, Historia Ukrainy 1772–1999, Lublin 2000, Wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, ISBN 83-85854-50-9, s. 315.

[1]

[2]