Maman
Maman – monumentalna rzeźba Louise Bourgeois stworzona w 1999, przedstawiająca pajęczycę. Rzeźba wykonana jest ze stali i marmuru. Należy do serii przedstawień pająków wykonanych przez tę artystkę[1]. Według Bourgeois tematem rzeźby jest macierzyństwo, a pajęczyca ma reprezentować pozytywne cechy matek, takie jak siła i opiekuńczość[2].
 Jedna z wykonanych z brązu kopii rzeźby (Hamburg) | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1999 |
| Medium | |
| Wymiary |
9271 × 8915 × 10 236 mm |
Historia edytuj
Po raz pierwszy motyw pająka pojawił się w twórczości Bourgeois w 1947, w rysunku wykonanym czarnym tuszem. W 1994 stworzyła kolejny rysunek. Od tego roku rozpoczęła też serię rzeźb przedstawiających pająki: Spider (1994), Spider (1995), Spider III (1995), Spider IV (1996), Spider (1997), Spider V (1998)[1].
W 1999 Bourgeois wykonała Maman na zlecenie muzeum Tate Modern; rzeźba została zaprezentowana z okazji jego otwarcia w maju 2000. Przeznaczona była do prezentacji w Hali Turbin – dużej, wysokiej na 35 metrów przestrzeni wystawowej muzeum[3]. Maman zamontowana była na umieszczonym w hali moście, poniżej znajdowały się trzy 9-metrowe, metalowe wieże-rzeźby – I Do, I Undo oraz I Redo. W każdej z nich artystka umieściła wyrzeźbione figurki matki i dziecka. Wystawa Bourgeois w Hali Turbin była częścią serii wystaw The Unilever Series[4]. W późniejszym czasie artystka stworzyła 6 odlewów rzeźby wykonanych z brązu[1].
Opis rzeźby edytuj
Rzeźba ma wymiary 9271 × 8915 × 10 236 mm. Ciało pajęczycy wznosi się na 8 smukłych odnóżach, z których każde wykonane jest z dwóch kawałków metalu. W górze znajduje się też siatkowany worek z wykonanymi z marmuru jajami. Rzeźba jest na tyle wysoka, że oglądający mogą przechodzić pod odwłokiem pająka, pomiędzy odnóżami[1].
Znaczenie rzeźby edytuj
Choć widzowi pająki i sama rzeźba mogą wydawać się złowrogie lub niepokojące[5], to według deklaracji artystki miała ona przekazywać wartości pozytywne. Maman to używane przez dzieci zdrobnienie od słowa „mama”[1]. Według artystki rzeźba ma przedstawiać jej matkę, która zmarła, kiedy Bourgeois miała 21 lat[6]. Artystka uważała, że podobnie jak pajęczyce, jej matka była mądra, cierpliwa, kojąca, opiekuńcza, schludna i użyteczna, potrafiła też chronić swoją córkę[1]. Z pająkiem tkającym sieć kojarzył się także zawód matki artystki – była ona tkaczką zajmującą się renowacją gobelinów[2]. Bourgeois wspominała także, że pająki zdolne są naprawiać zniszczenia dokonane w ich sieci cierpliwie i bez gniewu, tak jak naprawiano szkody w jej rodzinie[5]. W wypowiedziach kojarzyła także tkanie pajęczej sieci z twórczością artystyczną[1], a jej (zmarły młodo) adoptowany syn bardzo lubił pająki ze względu na to, że chronią ludzi przed komarami[7].
Rzeźba nie jest jednak jednoznaczna – widziana z dołu (a więc z perspektywy przypominającej perspektywę dziecka patrzącego na matkę) może wydawać się potężna i budzić strach[1]. Matka-pająk może kojarzyć się też z postacią krytyczną, która, choć może ochronić swoje dzieci, potrafi też być surowa; taką, która jest opiekuńcza i przerażająca zarazem, zdolną do pożarcia swoich dzieci[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Louise Bourgeois, 'Maman' 1999, „Tate Modern”, Tate [dostęp 2016-06-11].
- ↑ a b Penny Huntsman, Thinking About Art: A Thematic Guide to Art History, John Wiley & Sons, 2015, s. 247, ISBN 978-1-118-90497-8 [dostęp 2016-06-11] (ang.).
- ↑ Tate, Turbine Hall at Tate Modern, „Tate”, Tate Modern [dostęp 2016-06-11].
- ↑ The Unilever Series: Louise Bourgeois: I Do, I Undo, I Redo – Exhibition at Tate Modern [online], Tate Modern [dostęp 2016-06-11].
- ↑ a b Derek Matravers, Introducing Philosophy of Art: In Eight Case Studies, Routledge, 2014, s. 86, ISBN 978-1-317-54732-7 [dostęp 2016-06-11] (ang.).
- ↑ C. Wiedmer, S. Hardy, Motherhood and Space: Configurations of the Maternal through Politics, Home, and the Body, Springer, 2016, s. 255, ISBN 978-1-137-12103-5 [dostęp 2016-06-11] (ang.).
- ↑ Derek Matravers, Introducing Philosophy of Art: In Eight Case Studies, Routledge, 2014, s. 99, ISBN 978-1-317-54732-7 [dostęp 2016-06-11] (ang.).
- ↑ C. Wiedmer, S. Hardy, Motherhood and Space: Configurations of the Maternal through Politics, Home, and the Body, Springer, 2016, s. 257, ISBN 978-1-137-12103-5 [dostęp 2016-06-11] (ang.).