Maria Janina Broel-Plater-Skassa

Maria Janina Broel-Plater-Skassa (ur. 18 grudnia 1913 w Warszawie, zm. 21 lutego 2005 tamże) – polska farmaceutka, ofiara doświadczeń nad zgorzelą gazową w hitlerowskim obozie koncentracyjnym Ravensbrück.

Maria Janina Broel-Plater-Skassa
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 grudnia 1913
Warszawa

Data i miejsce śmierci

21 lutego 2005
Warszawa

Zawód, zajęcie

farmaceutka

Pracodawca

PCK, Instytut Leków

Rodzice

Antoni Broel-Plater, Helena z Nowakowskich

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Była córką hrabiego Antoniego Broel-Platera (1881–1946?) i Heleny z Nowakowskich, właściciela Uładówki pod Kobryniem[1]. W roku 1936 zdobyła wykształcenie technika farmaceutycznego i rozpoczęła studia na Politechnice Warszawskiej. We wrześniu 1939 została ewakuowana ze szpitalem wojskowym w Brześciu nad Bugiem na Węgry. Powróciła do Polski w sierpniu 1940. W Armii Krajowej pełniła obowiązki kurierki. 12 czerwca 1940 została aresztowana w Terespolu wraz z bratem Marianem Mieczysławem (1911–1942), zamordowanym później w Oświęcimiu[2]. Następnego dnia została przewieziona do więzienia w Białej Podlaskiej, a 28 lipca 1941 do więzienia na Zamku Lubelskim. Do obozu w Ravensbrück przybyła 23 września 1941. Została zatrudniona przy budowie drogi.

23 listopada 1942 została zakażona operacyjnie zgorzelą gazową. Zadana jej wtedy rana na podudziu nie zagoiła się do końca życia. W cztery tygodnie po operacji musiała powrócić do pracy. W marcu 1943 wraz z innymi więźniarkami zaprotestowała w komendanturze obozu przeciw dalszym eksperymentom.

Jak wszystkim ofiarom eksperymentów groziła jej śmierć, której udało się jej uniknąć dzięki zdobyciu dokumentów zmarłej więźniarki. Uczestniczyła w konspiracyjnej harcerskiej drużynie "Mury".

Obóz Ravensbrück opuściła 28 kwietnia 1945 roku. 26 maja 1945 roku powróciła do Warszawy. 19 grudnia 1946 zeznawała w Norymberdze wraz z Jadwigą Dzido, Marią Kuśmierczuk i Władysławą Karolewską w procesie lekarzy hitlerowskich.

W roku 1995 Maria Broel-Plater opowiedziała o swoich przeżyciach w filmie dokumentalnym „Man nannte uns Kaninchen“ (Nazywano nas królikami) autorstwa Loretty Walz.

Po wojnie pracowała w PCK, potem w Instytucie Leków. Wyszła za mąż w roku 1958. Była odznaczona Krzyżem Kawalerskim OOP i Złotym Krzyżem Zasługi.

Przypisy

edytuj
  1. Genealogien kurländisch-ritterschaftlicher Geschlechter die bisher weder im Genealogischen Handbuch der Baltischen Ritterschaften, Teil Kurland, noch im Genealogischen Handbuch des Adels erschienen sind. Niemcy 2004, s. 170.
  2. Ibidem, s. 170.

Bibliografia

edytuj