Masakra w Depayin – napad rządowych bojówek na konwój birmańskiej dysydentki Aung San Suu Kyi, do którego doszło 30 maja 2003 roku, odczytywany jako próba zamachu na jej życie.

Masakra w Depayin
Państwo

 Mjanma

Miejsce

na obrzeżach Depayin

Data

30 maja 2003

Godzina

8:00

Liczba zabitych

co najmniej 70

Typ ataku

masakra

Położenie na mapie Mjanmy
Mapa konturowa Mjanmy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia22°28′00″N 95°09′00″E/22,466667 95,150000

Po zwolnieniu z aresztu domowego 6 maja 2002 roku, Suu Kyi odbyła między 11 czerwca 2002 i 13 kwietnia 2003 roku podróże do 95 miast Birmy, by otwierać biura swojej partii. Począwszy od 6 maja 2003 roku rozpoczęła podróż po prowincjach Mandalaj i Sikong oraz stanie Kaczin. Podróże odbyły się po uzyskaniu zgody władz oraz lokalnych komisji wyborczych[1].

Przeprowadzenie operacji nadzorowali z pobliskiego Monywar zastępca ministra spraw wewnętrznych i wojskowy komendant dystryktu. Przygotowania na miejscu ataku rozpoczęto na kilka dni przed akcją, rekwirując na potrzeby przygotowań budynek szkoły i kilkadziesiąt samochodów miejscowych, a także zatrudniając lokalnych rzemieślników do przygotowania miejsca zasadzki[2].

Do zdarzenia doszło 30 maja 2003 roku, gdy na konwój wiozący Suu Kyi i jej współpracowników przez Górną Birmę, napadła rządowa bojówka[3] uzbrojona w kije i noże (jej dowódca − kapitan armii − posługiwał się pistoletem)[4]. W odludnym miejscu grupa kilkuset rządowych bojówkarzy przygotowała zasadzkę na konwój. Napastnicy zatrzymali samochody i zaczęli wyciągać ze środka pasażerów, których bito[3], gwałcono[2] i mordowano − zgodnie z wcześniejszymi poleceniami Suu Kyi działacze nie stawiali oporu. Szacowana liczba ofiar doszła do 70[3], opozycja opublikowała listę 115 nazwisk osób zaginionych[4].

Część osób, które przeżyły atak i zdołały wyrwać się z zasadzki, uciekała w stronę samego Depayin. Tam uciekinierzy zostali zaatakowani przez drugą grupę bojówkarzy[1].

Część ciał spalono na miejscu, zaś prochy wrzucono do pobliskiej rzeki Mu[4], a około 100 (w tym ciężko rannych) wywieziono z miejsca masakry w odludne miejsce i pogrzebano lub przewieziono do krematoriów[2]. Po zdarzeniu władze nawet nie próbowały pozorować żadnych działań, które sugerowałyby, że podjęły śledztwo w sprawie wyjaśnienia okoliczności zajścia[4].

Suu Kyi przeżyła napaść, ponieważ jej kierowca nie posłuchał polecenia i w chwili napadu zdołał przebić się przez atakujących i wyprowadzić samochód z pułapki[3].

Fakt, że Suu Kyi zdołała wyjść cało z ataku, zrodził spekulacje co do charakteru akcji − według analityków mógł świadczyć zarówno o niekompetencji wykonawców jak i o zamiarze zastraszenia Suu Kyi, a nie jej zabicia[3].

Po masakrze w Depayin władze oficjalnie ogłosiły, że to bojówki opozycji napadły na przedstawicieli władz[2]. 31 maja Suu Kyi została ponownie uwięziona[5] i osadzona w areszcie domowym, trwającym do 2010 roku[3], a wobec innych ocalonych zapadły surowe wyroki[6].

Przypisy edytuj

  1. a b "Premeditated Depayin Massacre". [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
  2. a b c d Archive: Eyewitness Account of Burmas Depayin Massacre. [w:] Radio Free Asia [on-line]. Radio Free Asia, 2003-09-10. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
  3. a b c d e f Piotr Gruszka: Dotkliwa porażka junty. Groźba zamachu stanu i zamknięcia kraju [wywiad]. [w:] Onet Wiadomości [on-line]. Grupa Onet.pl SA, 2015-11-30. [dostęp 2015-12-03].
  4. a b c d Amreen Choudhury, Yeshua Moser-Puangsuwan, Justice Disappeared: Exploring the Links of Arms Trade, Impunity and Political Disapperances in Asia, Bangkok: Nonviolence International Southeast Asia, 2007, s. 78-79, ISBN 978-974-7119-73-2 [dostęp 2015-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-22] (ang.).
  5. Photos of the Depayin Massacre. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
  6. Iwona Krawczyk: Birma. Uwolnienie Aung San Suu Kyi to farsa. [w:] Rzeczpospolita [on-line]. Gremi Business Communication Sp. z o.o., 2010-11-16. [dostęp 2015-12-03].