Maszhad (arab. مشهد; hebr. משהד, Meszhed) – samorząd lokalny położony w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Maszhad
‏משהד‎
Ilustracja
Zabudowa centrum miejscowości
Państwo

 Izrael

Dystrykt

Północny

Poddystrykt

Jezreel

Powierzchnia

7,286 km²

Wysokość

348 m n.p.m.

Populacja (2013)
• liczba ludności
• gęstość


7594
1042 os./km²

Nr kierunkowy

+972 4

Położenie na mapie Dystryktu Północnego
Mapa konturowa Dystryktu Północnego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Maszhad”
Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Maszhad”
Ziemia32°44′16,07″N 35°19′32,28″E/32,737797 35,325633
Strona internetowa

Położenie edytuj

Miejscowość jest położona na wysokości 348 metrów n.p.m. w północnym skraju masywu górskiego Hare Nacerat (ok. 400 m n.p.m.) w Dolnej Galilei na północy Izraela. Na zachód od miasteczka wznosi się góra Tel Gat Chefer (385 m n.p.m.), a na południowym wschodzie jest góra Har Jona (573 m n.p.m.). Okoliczny teren jest mocno pofałdowany, lecz opada w kierunku północnym do doliny Bikat Turan, którą płynie strumień Jiftahel. W jej otoczeniu znajdują się miasta Nazaret i Nof ha-Galil, miasteczka Ar-Rajna i Kefar Kanna, moszaw Cippori, kibuc Bet Rimmon, wioska komunalna Hosza’aja, oraz arabska wioska Rummat al-Hajb. Na północy jest strefa przemysłowa Cippori, a na północnym zachodzie jest baza wojskowa Szimszon. Miejscowość jest częścią obszaru metropolitalnego Nazaretu.

Kefar Maneda jest położona w Poddystrykcie Jezreel, w Dystrykcie Północnym Izraela.

Historia edytuj

Pierwotnie w miejscu tym znajdowało się biblijne miasto żydowskie Gat-Hachefer[a]. Z miasta tego pochodził prorok Jonasz[b].[potrzebny przypis] Zostało ono zniszczone w latach 66-73 w trakcie wojny żydowsko-rzymskiej[1].

Data powstania współczesnej wioski arabskiej nie jest znana. W 1517 roku wieś wraz z całą Palestyną przeszła pod panowanie osmańskie. W rejestrze podatków z 1596 roku widnieje informacja o wiosce nazywanej wówczas Maszad Junis. Liczyła ona 31 gospodarstw rodzinnych i 6 kawalerów, wszyscy muzułmanie. Płacili oni podatki z upraw pszenicy, jęczmienia, drzew owocowych, warzyw, oraz hodowli kóz i pszczół[2]. W 1875 roku, francuski podróżnik Victor Guérin odwiedził wioskę, która liczyła wówczas około 300 mieszkańców[3]. W 1881 roku towarzystwo Palestine Exploration Fund opisało Maszhad jako „małą wieś, zbudowaną z kamieni, położoną wokół tradycyjnego grób Jonasza - niski biały budynek zwieńczony dwoma kopułami. Mieści około 300 muzułmanów, i jest położona na szczycie wzgórza, bez ogrodów. Woda jest z cystern.[4]. Po I wojnie światowej w 1918 roku wieś Maszhad przeszła pod panowanie Brytyjczyków. Utworzyli oni w 1921 roku Brytyjski Mandat Palestyny. W poszukiwaniu skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że wioska Maszhad miała znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa arabskiego[5]. Arabowie odrzucili tę Rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. W trakcie jej trwania rejon wioski zajęły siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które sparaliżowały żydowską komunikację w całej okolicy. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej wojska izraelskie przeprowadziły operację „Dekel” w trakcie której, w dniu 15 lipca zajęto Maszhad. W odróżnieniu od wielu wiosek w Galilei, Izraelczycy nie wysiedlili jednak mieszkańców, dzięki czemu Maszhad zachował swoją arabską tożsamość[6]. W 1960 roku Maszhad otrzymał status samorządu lokalnego[7].

Demografia edytuj

Zgodnie z danymi Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2013 roku w Maszhadzie żyło prawie 7,6 tys. mieszkańców, w 100% Arabowie muzułmanie. Jest to niewielkie miasteczko, którego populacja charakteryzuje się niewielkim, lecz stałym wzrostem liczebności. Według danych z 2011 roku przyrost naturalny w porównaniu do poprzedniego roku wyniósł 2,3%. W roku tym urodziło się 172 dzieci, a zmarło 156 osób (odnotowano 2 zgony niemowląt). Według danych za 2011 rok liczba zatrudnionych pracowników wynosiła 2086, a liczba osób pracujących na własny rachunek wynosiła 190. Średnie miesięczne wynagrodzenie w 2011 roku wynosiło 4725 ILS (średnia krajowa 7964 ILS). Zasiłki dla bezrobotnych pobierało 26 osób, w tym 14 mężczyzn (średni wiek: 43 lata). Świadczenia emerytalne oraz rentowe pobierało 288 osób, a zapomogi społeczne 745 osób[8][9].

Populacja pod względem wieku (2010)
Wiek (w latach) Procent populacji w %
0 – 4 11,9
5 – 9 12,0
10 – 14 12,6
15 – 19 11,6
20 – 29 17,1
30 – 44 18,2
45 – 59 10,9
60 – 64 1,8
65 – 3,9


Źródło danych: Central Bureau of Statistics.

Gospodarka edytuj

Lokalna gospodarka opiera się głównie na handlu i rzemiośle. Część mieszkańców dojeżdża do pracy w pobliskich strefach przemysłowych.

Transport edytuj

Z miejscowości wyjeżdża się na południowy wschód na drogę nr 754, którą jadąc na północny wschód dojeżdża się do miasteczka Kefar Kanna i dalej na drogę ekspresową nr 77, lub jadąc na południowy zachód na drogę nr 79. W 2011 roku w miejscowości było zarejestrowanych 1929 pojazdów silnikowych, w tym 1290 samochodów osobowych (średnia wieku samochodów prywatnych wynosiła 10 lat). W roku tym w mieście doszło do 4 wypadków drogowych[8].

Architektura edytuj

Pierwotnie była to wioska rolnicza, jednak wraz ze wzrostem liczebności mieszkańców zaprzestano gospodarki rolnej. Kolejne domy budowano w sposób chaotyczny, bez zintegrowanej infrastruktury, która umożliwiałaby korzystanie z budynków publicznych i usług komunalnych. Trudny teren górski utrudnia budownictwo i spowalnia tworzenie infrastruktury.

Edukacja i religia edytuj

W miejscowości są dwie szkoły podstawowe i jedna szkoła średnia, do których w 2010 roku uczęszczało 2 tys. uczniów[10]. Na obrzeżach miejscowości znajduje się przypuszczalny grobowiec proroka Jonasza. Od średniowiecza miejsce to jest regularnie odwiedzane przez wierzących Żydów.

Uwagi edytuj

  1. Zobacz: Księga Jozuego 19,13: „a stąd znów przechodziła ku wschodowi, ku wschodzącemu słońcu, do Gat-Hachefer, do Et-Kasim i biegła dalej do Rimmon, zwracając się do Nea”. Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
  2. Zobacz: 2 Księga Królewska 14,25: „To on przywrócił granice Izraela od Wejścia do Chamat aż do morza Araby - zgodnie ze słowem Pana, Boga Izraela, które wypowiedział przez sługę swego Jonasza, syna Amittaja, proroka pochodzącego z Gat-ha-Chefer.” Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.

Przypisy edytuj

  1. Palmer 1881 ↓, s. 413.
  2. Hütteroth 1977 ↓, s. 188.
  3. Guérin 1880 ↓.
  4. Conder 1881 ↓, s. 363.
  5. Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2015-01-11]. (ang.).
  6. Chaim Herzog: Arab-Israeli Wars. New York: Vintage Books/Random House, 1984, s. 89-91. ISBN 0-394-71746-5.
  7. Mo'atza Mekomit. [w:] Flags of the World [on-line]. [dostęp 2012-11-30]. (ang.).
  8. a b Dane statystyczne Maszhad. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2015-01-12]. (hebr.).
  9. Welcome To Mashhad. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2012-11-30]. (hebr.).
  10. Maszhad. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2012-11-30]. (hebr.).

Bibliografia edytuj

  • Claude Reignier Conder, Herbert H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881. [dostęp 2015-01-12]. (ang.).
  • Victor Guérin: Description Géographique Historique et Archéologique de la Palestine. Paris: Imprimé par autorisation de l’empereur à l'Impr. impériale, 1880.
  • Wolf-Dieter Hütteroth, Kamal Abdulfattah: Historical Geography of Palestine, Transjordan and Southern Syria in the Late 16th Century. Erlangen: Erlanger Geographische Arbeiten, 1977. ISBN 3-920405-41-2.
  • E.H. Palmer, Walter Besant: The survey of western Palestine. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881. [dostęp 2015-01-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj