Max Morgenthaler

szwajcarski chemik żywności i wynalazca

Max Morgenthaler (ur. 20 maja 1901 w Burgdorf, zm. 8 września 1980 w Jongny) – chemik, wynalazca kawy rozpuszczalnej.

Max Morgenthaler
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1901
Burgdorf

Data i miejsce śmierci

8 września 1980
Jongny

Zawód, zajęcie

chemik, wynalazca

Życiorys edytuj

Urodził się jako syn Otto Morgenthalera (1861–1940), adwokata i lokalnego polityka w Burgdorf oraz Mety Luise Rau (1866–1902). Jego starszym bratem był pisarz Hans Morgenthaler. Ożenił się z Idą Stauffer (1900–1977) i miał z nią dwóch synów[1].

Po standardowej edukacji szkolnej w Burgdorf, studiował chemię w Burgdorf i obronił z niej doktorat na politechnice w Bernie (promotorem był Fritz Ephraim). Pracował kolejno we własnym laboratorium i w federalnym organie nadzoru przemysłu mleczarskiego[2][1].

W 1929 podjął zatrudnienie w Nestlé S.A. w Vevey, początkowo zajmując się kontrolą jakości przetworów mlecznych, kakao i ekstraktów roślinnych. Rok później, pod wpływem kryzysu wywołanego klęską urodzaju kawy w Brazylii, otrzymał wraz z innymi osobami zadanie stworzenia technologii długoterminowego przechowywania tego surowca. Po badaniach trwających cztery lata eksperci stwierdzili, że nie ma sposobu powstrzymania degradacji jakości ziarna[1].

Morgenthaler mimo to nie zrezygnował i, mimo braku wsparcia pracodawcy, w prywatnych badaniach dalej usiłował znaleźć rozwiązanie problemu. Okazało się nim suszenie rozpryskowe naparu kawy, w wyniku czego powstawała kawa rozpuszczalna, nadająca się do długiego składowania[1]. Uzyskał na nią patent jako osoba prywatna[2]. Po prezentacji zarządowi Nestlé w 1936, podjęto produkcję i 1 kwietnia 1938 kawa rozpuszczalna weszła na rynek jako „Nescafé”. Przyniosła ona firmie wielkie sukcesy, a swojemu wynalazcy uznanie i nagrodę w postaci złotego medalu od władz koncernu[1].

W późniejszych latach stosunki wynalazcy z zarządem znacznie się pogorszyły. Powodem były różnice w sprawie ustalenia wydajności procesu ekstrakcji. Morgenthaler stał na stanowisku, że w trosce o jakość nie wolno przekraczać wydajności 25–28% (stosunek masy uzyskanego suchego ekstraktu do masy surowca kawowego). W związku z tym wprowadzenie zmian technologicznych prowadzących do osiągnięcia wydajności 40% uznał za fałszerstwo swojego wynalazku. Ostatecznie został zwolniony z odprawą w 1955[1] (lub w 1945[2]).

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Ernst Schwenk, Morgenthaler, Max, „Neue Deutsche Biographie”, 18, 1997, s. 121 [dostęp 2021-01-01] (niem.).
  2. a b c Christoph Zürcher, Morgenthaler, Max [online], Historisches Lexikon der Schweiz, 23 stycznia 2008 [dostęp 2021-01-01] (niem.).