Minuskuł 55 (wedle numeracji Gregory–Aland) ε 349 (Soden)[1] – rękopis Nowego Testamentu, z XIV wieku pisany minuskułą na pergaminie w języku greckim. Przechowywany jest w Bibliotece Bodlejańskiej w Oksfordzie. Był wykorzystywany w dawnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu.

Minuskuł 55
Ilustracja
Początek Ewangelii Mateusza
Data powstania

XIV

Rodzaj

Kodeks minuskułowy

Numer

55

Zawartość

Ewangelie

Język

grecki

Rozmiary

19,5 × 14 cm

Typ tekstu

bizantyjski

Kategoria

V

Miejsce przechowywania

Biblioteka Bodlejańska

Opis rękopisu edytuj

Kodeks zawiera pełny tekst czterech Ewangelii, na 349 pergaminowych kartach (19,5 na 14 cm)[2][3], zawiera także tekst Sędziów 6,1-24[4].

Tekst rękopisu pisany jest jedną kolumną na stronę, w 21 linijek na stronę[2], piękną minuskułą (według oceny Wettsteina oraz Gregory'ego)[5][4]. Inicjały pisane są czerwonym kolorem[6][4].

Tekst jest dzielony według rozdziałów (κεφαλαια), których numery podane zostały w bocznym marginesie, a tytuły (τιτλοι) podane zostały na górze strony. Nie zastosowano natomiast podziału według krótkich Sekcji Ammoniusza, z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza. Przed każdą Ewangelią umieszczono portrety Ewangelistów[6][4]. W nagłówku do Ewangelii Mateusza umieszczono portret Ewangelisty, który się różni od portretu umieszczonego przed Ewangelią i zdradza wpływy zachodniej sztuki[7].

Rękopis zawiera żywoty świętych (Synaksarion i Menologium), Prolegomenę do Ewangelii Mateusza[4].

Tekst edytuj

Grecki tekst Nowego Testamentu reprezentuje bizantyjską tradycję tekstualną. Hermann von Soden zaklasyfikował to do tekstualnej grupy Kx (standardowy tekst bizantyjski). Aland umieścił go w kategorii V[8][9]. Rękopis został zbadany metodą wielokrotnych wariantów Claremont Profile Method w Łk 1 i Łk 20, w których reprezentuje standardowy tekst bizantyjski (Kx). W Łk 10 nie zbadano tekstu tą metodą. Pod względem tekstualnym jest bliski minuskułowi 128[10].

Historia edytuj

Scholz datował rękopis na XV wiek. Scrivener, Gregory i Kurt Aland datowali go na XIII wiek[6][4][2]. INTF datuje go na XIV wiek[3]. Według kolofonu zamieszczonego na końcu rękopisu sporządzony został przez Γροιγοριου ιερομοναχου (mnicha Grzegorza)[4].

Rękopis znał John Mill, który wykorzystał go w swoim wydaniu greckiego Nowego Testamentu (jako Selden 3)[4]. Johann Jakob Wettstein wciągnął go na listę rękopisów Nowego Testamentu, nadał mu numer 55 i sporządził jego opis[5]. Griesbach sprawdził niektóre jego warianty[11][12]. Rękopis był badany przez Tischendorfa i Gregory'ego[4]. Nie jest wykorzystywany we współczesnych wydaniach greckiego Nowego Testamentu[13][14].

Rękopis przechowywany jest w Bibliotece Bodlejańskiej (Selden Supra 6) w Oksfordzie[2][3].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Gregory 1908 ↓, s. 50.
  2. a b c d Aland 1963 ↓, s. 64.
  3. a b c Cod. 55 INTF ↓.
  4. a b c d e f g h i Gregory 1900 ↓, s. 141.
  5. a b Wettstein 1751 ↓, s. 51.
  6. a b c Scrivener 1894 ↓, s. 198.
  7. Bodleian Picture Books: Byzantine illumination, Bodleian Library, Oxford: 1952, s. 8.
  8. Aland i Aland 1989 ↓, s. 324.
  9. Aland i Aland 1995 ↓, s. 138.
  10. Wisse 1982 ↓, s. 54.
  11. Griesbach 1809 ↓, s. CIV.
  12. Gregory 1900 ↓, s. 140.
  13. NA26 1991 ↓, s. 49*-50*.
  14. NA27 2006 ↓, s. 58*-59*.

Bibliografia edytuj

Listy rękopisów
Wydania krytyczne NT
  • E. Nestle, E. Nastle, K. Aland: Novum Testamentum Graece. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. ISBN 3-438-05100-1. [w skrócie NA26]
  • Eberhard Nestle, Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2006. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
  • J.J. Wettstein: Novum Testamentum Graecum. T. 1. Amstelodami: Ex Officina Dommeriana, 1751. (łac.).
Introdukcje do krytyki tekstu NT
  • Kurt Aland, Barbara Aland: Der Text des Neues Testaments: Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Wyd. 2. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1989. ISBN 3-438-06011-6. (niem.).
  • K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 138. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
  • C.R. Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 1. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 141. (niem.).
  • J.J. Griesbach: Novum Testamentum Graece. T. 1. Londini: 1809, s. 104. (łac.).
  • F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Edward Miller. Wyd. 4. T. 1. London: 1894, s. 198. (ang.).
Inne

Linki zewnętrzne edytuj