Model rozwoju kompetencji braci Dreyfus
Model rozwoju kompetencji braci Dreyfus – model tego, jak osoby uczące się pozyskują umiejętności poprzez instrukcje oraz działanie, wykorzystywany w edukacji i badaniach operacyjnych. Bracia Stuart oraz Hubert Dreyfus zaproponowali ten model w roku 1980 w 18-stronicowym rapocie dotyczącym ich badań na Universytecie Kalifornijskim w Berkeley, w Centrum Badań Operacyjnych dla Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych Biura Badań Naukowych[1]. Według modelu uczący się przechodzi pięć różnych etapów: nowicjusz (ang. novice), kompetentny (competent), biegły (ang. proficient), ekspert (ang. expert) oraz mistrz (ang. master).
Model Braci Dreyfus edytuj
Model Braci Dreyfus bazuje na czterech właściwościach:
- Przypomnienie (ang. recollection): nie sytuacyjne albo sytuacyjne
- Rozpoznawanie (ang. recognition): fragmentaryczne albo całościowe
- Decyzje: analityczna albo intuicyjna
- Świadomość (ang. awareness): monitorująca albo wchłonięta
Oryginalny model zawierał mistrzostwo jako ostatni etap. W swojej książce Mind over Machine, został on nieco dostosowany by kończyć się na poziomie ekspert[2]. Doprowadziło to do pięciostopniowego procesu:
Cecha/Poziom umiejętności Nowicjusz Zaawansowany początkujący Kompetentny Biegły Ekspert Przypomnienie nie-sytuacyjne sytuacyjne sytuacyjne sytuacyjne sytuacyjne Rozpoznawanie fragmentaryczne fragmentaryczne całościowe całościowe całościowe Decyzje analityczna analityczna analityczna intuicyjna intuicyjna Świadomość monitorująca monitorująca monitorująca monitorująca wchłonięta
Krytyka modelu edytuj
Krytykę modelu Dreyfusa przedstawili Gobet i Chassy[3][4] którzy zaproponowali alternatywną teorię dla intuicji.
Ponadto, wg modelu braci Dreyfus – analityczne myślenie nie odgrywa żadnej roli w przypadku ekspertów, którzy działają tylko intuicyjnie. Istnieje jednak wiele dowodów na to, że eksperci w rzeczywistości często stosunkowo wolno rozwiązują problemy (np. wyszukiwanie z wyprzedzeniem w szachach).
Zobacz też edytuj
- Chris Argyris – koncepcja uczenia się przez działanie
- Pięć stopni kompetencji
- Umiejętności
- Shu Ha Ri
- Maurice Merleau-Ponty
- Sprawność językowa
- Taksonomia Blooma
Przypisy edytuj
- ↑ Stuart E. Dreyfus, Hubert L. Dreyfus: A Five-Stage Model of the Mental Activities Involved in Directed Skill Acquisition. Washington, DC: Storming Media, Luty 1980. [dostęp 2010-06-13].
- ↑ Stuart E. Dreyfus, Hubert L. Dreyfus: Mind over Machine. Nowy Jork: Free Press, 1986.
- ↑ Gobet. F., Chassy, P.. Towards an alternative to Benner’s theory of expert intuition in nursing: A discussion paper.. „International Journal of Nursing Studies”. 45, s. 129-139, 2008.
- ↑ Gobet. F., Chassy, P.. Expertise and intuition: A tale of three theories. „Minds and Machines”. 19, s. 151-180, 2009.
Bibliografia edytuj
- Patricia Benner. Using the Dreyfus Model of Skill Acquisition to Describe and Interpret Skill Acquisition and Clinical Judgment in Nursing Practice and Education. „Bulletin of Science, Technology & Society”. 24 (3), s. 188–19, 2004. DOI: 10.1177/0270467604265061.
- Jørgen W. Eriksen. Should Soldiers Think before They Shoot?. „Journal of Military Ethics”. 9 (3), s. 195–218, 2010. DOI: 10.1080/15027570.2010.510861.