Mszał ze Stammheim
Mszał ze Stammheim – bogato iluminowany manuskrypt wykonany około 1170 roku, zawierający łaciński mszał. Licząca 184 pergaminowe karty księga ma wymiary 282×189 mm[1]. Znajduje się w zbiorach J. Paul Getty Museum w Los Angeles (sygnatura MS. 64).
Księga została sporządzona w skryptorium opactwa benedyktynów w Hildesheim, z przeznaczeniem do użytku w klasztornym kościele św. Michała. Jej powstanie związane jest z rozwojem kultu św. Bernwarda, przedstawionego na jednej z miniatur. Mszał stanowił własność opactwa do jego sekularyzacji w 1803 roku, następnie trafił do prywatnych zbiorów rodziny von Fürstenberg i przechowywany był na zamku Stammheim w Kolonii. W 1997 roku został zakupiony przez J. Paul Getty Museum. Kwoty transakcji nie ujawniono[2].
Manuskrypt zachował się w bardzo dobrym stanie. Zdobi go cykl barwnych miniatur, będących najprawdopodobniej dziełem jednego iluminatora. Utrzymane w stylu romańskim ilustracje przedstawione są według spójnego programu teologicznego, ze wzajemnie powiązany scenami staro- i nowotestamentowymi[3], ukazującymi realizowanie się obietnicy zbawienia zawartej przez Boga w planie stworzenia.
Oryginalna oprawa księgi, wykonana z kości słoniowej, pochodziła z czasów karolińskich. Po sekularyzacji klasztoru zdjęta, trafiła w 1904 roku do Kaiser-Friedrich-Museum w Berlinie. Spłonęła w trakcie działań wojennych w 1945 roku[4].
Przypisy edytuj
- ↑ The J. Paul Getty Museum. Handbook of the Collections. Los Angeles: Getty Publications, 2007, s. 60. ISBN 978-0-89236-887-7.
- ↑ Suzanne Muchnic. Getty Adds Medieval Illuminated Work. „Los Angeles Times”, April 25, 1997.
- ↑ Stammheim Missal. getty.edu. [dostęp 2014-02-18].
- ↑ Die Zeit der Staufer. Geschichte, Kunst, Kultur. Katalog der Ausstellung Stuttgart. T. 1. Stuttgart: Württembergisches Landesmuseum, 1977, s. 588.
Bibliografia edytuj
- The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. edited by Colum Hourihane. T. 5. Oxford: Oxford University Press, 2012. ISBN 978-0-19-539536-5.