Myliosoma – zagłębienie na przedzie ciała niektórych szczękoczułkowców, w którym leży otwór gębowy.

Myliosoma ma postać zagłębienia na spodniej (brzusznej) części prosomy, w którym leży otwór gębowy. U ostrogonów otwór gębowy przesunięty jest ku tyłowi i myliosoma otoczona jest przez biodra nogogłaszczków i wszystkich 4 par odnóży krocznych, tworząc wraz z położonymi na nich endytami jamę przedgębową, ograniczoną na przedzie wargą górną, a z tyłu chilariami[1][2][3]. U pajęczaków myliosoma leży na spodniej stronie przedniej części prosomy i otoczona jest biodrami nogogłaszczków, a czasem też pierwszej lub pierwszej i drugiej pary odnóży krocznych. Również w tym przypadku na biodrach często obecne są endyty służące rozdrabnianiu pokarmu i współtworzące jamę przedgębową[4][5]. U kosarzy i skorpionów jama ta zwie się stomoteką, a z jej obecnością wiąże się także rozpięcie poprzecznego mięśnia w świetle nadgębia oraz zrośnięcie się jego ścianek bocznych z pośrodkowymi powierzchniami bioder nogogłaszczków[6].

Obecność myliosomy była cechą, na podstawie której Ludwig van der Hammen w 1989 wyróżnił w obrębie szczękoczułkopodobnych nadgromadę Myliosomata, która obejmować miała ostrogony, skorpiony i kosarze[3]. Z kolei w 2007 Jeffrey Shultz na podstawie obecności stomoteki i struktur z nią powiązanych wyróżnił klad Stomothecata, obejmujący skorpiony i kosarze[6].

U pajęczaków pozbawionych myliosomy otwór gębowy znajduje się na rostrum lub na gnatosomie[5].

Przypisy

edytuj
  1. Jacek Dabert: Gromada: ostrogony – Xiphosurida. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-17447-7.
  2. Czesław Jura: Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalne, systematyki i filogenezy. Wyd. 3. Warszawa: PWN, 2005, s. 488-531.
  3. a b Ludwig van der Hammen: An introduction to comparative arachnology. Leiden: SPB Academic Publishing, 1989.
  4. Czesław Błaszak: Podtyp: szczękoczułkopodobne – Cheliceromorpha; Nadgromada: szczękoczułkowce – Chelicerata. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 24-36. ISBN 978-83-01-17447-7.
  5. a b Czesław Błaszak: Gromada: pajęczaki – Arachnida. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 1. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 51-63. ISBN 978-83-01-17447-7.
  6. a b J.W. Shultz. A phylogenetic analysis of the arachnid orders based on morphological characters. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 150 (2), s. 221–265, 2007. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2007.00284.x.