Na jagody

Na jagody – baśń poetycka Marii Konopnickiej, przeznaczona głównie dla dzieci. Powstała w 1903 roku.

Na jagody

okładka wydania z 1913 roku
Autor	Maria Konopnicka
Typ utworu	baśń poetycka
Wydanie oryginalne
Język	polski
Data wydania	1903

Fragment utworu

Plan wydarzeń

1. Opis zielonego boru nad Bugiem, pełnego cudów natury, kryjącego baśniowy świat.
2. Trudne możliwości wejścia w kniej borową.
3. Ostrzeżenie przed spotkaniem na swej drodze pająków, os oraz ślimaka.
4. Historia wyprawy do boru małego Janka:
   • a) poranna wyprawa chłopca po jagody, mimo jego strachu;
   • b) chęć zrobienia mamie niespodzianki z okazji jej imienin;
   • c) bezowocne, długie poszukiwania jagód i smutek chłopca;
   • d) spotkanie Jagodowego króla (opis postaci);
   • e) nazbieranie przez krasnoludków dwóch krobek jagód w atmosferze śmiechu i zabawy;
   • f) odkrywanie piękna boru przed chłopcem oraz prezentacja jagodowego królestwa;
   • g) spotkanie pięciu panien Borówczanek;
   • h) zniknięcie leśnych czarów i obudzenie się chłopca przy pełnych krobkach jagód;
   • i) niespodzianka i radość mamy.

Forma

Baśń poetycka o wyraźnie spójnej konstrukcji. Konwencja baśniowa. Liczne komentarze autorki. Pojawiają się odwołania do dawnych obyczajów szlacheckich i opisy przyrody ojczystej. Utwór składa się z partii opisowych, lirycznych wstawek oraz dramatycznych scen. „Poemacik Konopnickiej (...) mieni się bogactwem barw, błyszczy od złota i srebra, nabiera rumieńców polskiego obyczaju i tradycji, tylko nić ubogiej akcji pozostaje taka jak w skromnym i prostym opowiadaniu (...)”.

Natura. Opis boru

Tajemnicza kraina, pełna bogactwa, kolorów, radości i uroków; z drugiej strony - trudno dostępna ludziom. Odkrywa ją mały, niewinny chłopiec, Janek, który ma wobec niej uczciwe zamiary. Szlachetność chłopca zostaje nagrodzona przez przyrodę i mieszkańców „baśni borowej”. Elementy monizmu przyrodniczego. Krajobraz jest pełen tajemnicy i czarów. Plastyczne i barwne opisy lasu oraz jego mieszkańców.

Zainteresowanie się Marii Konopnickiej literaturą dziecięcą

„Umiem piosenki znad łąki, tak jak je nucą skowronki...”. Maria Konopnicka często w swoich pracach poruszała problematykę dziecięcą. Stworzyła dla najmłodszych czytelników wiele cennych pozycji. Jej tendencje literackie są więc zgodne z zamówieniami pedagogicznymi doby pozytywizmu - uwrażliwia dzieci na bogaty świat natury, czyniąc ich pełnoprawnymi uczestnikami życia społecznego, uczy takich wartości jak: pracowitość, uczciwość, wytrwałość, zgodne współdziałanie oraz potępienie egoizmu społecznego.

Bibliografia

• 1. J. Z. Białek, Przymierze z dzieckiem, Kraków 1994.
• 2. K. Kuliczkowska, Wielcy pisarze - dzieciom, Warszawa 1964.
• 3. H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 1999.

Linki zewnętrzne

• Na jagody (1925) w serwisie Polona.pl
• Na jagody (1924) w serwisie Polona .pl
• Na jagody (1946) w serwisie Polona.pl
• Na jagody w serwisie Wolne Lektury