Nachal Ce’elim

Nachal Ce’elim (hebr. נחל צאלים, arab. وادي السيال, Wadi Seiyal) – rzeka sezonowa (wadi) płynąca w kierunku Morza Martwego. Okoliczne jaskinie położone 13 kilometrów na południe od Engaddi i 4 kilometry na północ od Masady były miejscem schronienia wojowników Bar Kochby. W niektórych z tych grot znaleziono rękopisy, monety i inne przedmioty. Od nazwy wadi nazwano zbiór tych rękopisów.

Odkrycia w Nachal Ce’elim edytuj

Po odkryciach w Kumran, mnożyły się ekspedycje w celu poszukiwań innych stanowisk archeologicznych. Johanan Aharoni zorganizował wyprawy do grot Nachal Ce’elim w dniach od 25 stycznia do 2 lutego oraz od 23 marca do 6 kwietnia 1960 roku^[1].

W grocie 34 odkryto tam dwa pergaminy z filakteriów, które zawierały hebrajski tekst księgi Wyjścia 13,2-10 oraz 13,11-16^[2], bliskie wersji Septuaginty.

Znaleziono także 8 greckich papirusów, zapisane przez tego samego autora pismem kaligraficznym, głównie z listami hebrajskich imion^[3]. Są interesujące dla studiów transliteracji. Ponadto jest to prawdopodobnie pierwszy znany przypadek, kiedy epitet Ταπεινός (cierpliwy) jest użyty jako imię własne^[4]. Papirusy te zostały opisane przez B. Lifschitz.

Oprócz różnych rękopisów i innych przedmiotów, znaleziono tam dwa srebrne denary Trajana oraz brązowe monety z Cezarei i Aelii Capitoliny^[5].

Zobacz też edytuj

Rękopisy z Qumran

Przypisy edytuj

↑ J. Aharoni, Expedition B, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), s. 11, https://www.jstor.org/stable/27924839 (2023-11-15)
↑ J. Aharoni, Expedition B, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), s. 23, https://www.jstor.org/stable/27924839 (2023-11-15)
↑ B. Lifschitz : The Greek Documents from Naḥal Ṣeelim and Naḥal Mishmar, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), ss. 53-62, https://www.jstor.org/stable/27924842 (2023-11-15)
↑ B. Lifschitz : The Greek Documents from Naḥal Ṣeelim and Naḥal Mishmar, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), s. 58, https://www.jstor.org/stable/27924842 (2023-11-15)
↑ L.Y. Rahmani : The coins from Nahal Seelim and Nahal Hardorf, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), ss. 63-64, https://www.jstor.org/stable/27924843 (2023-11-18)

Bibliografia edytuj

Raymond E. Brown, Apokryfy i rękopisy znad Morza Martwego, w Raymond E. Brown, Joseph A. Fitzmyer, Roland E. Murphy Katolicki Komentarz Biblijny, Vocatio, Warszawa 2004, ss. 1620-1659, ISBN 83-7146-080-5

[1] J. Aharoni, Expedition B, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), s. 11, https://www.jstor.org/stable/27924839 (2023-11-15)

[2] J. Aharoni, Expedition B, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), s. 23, https://www.jstor.org/stable/27924839 (2023-11-15)

[3] B. Lifschitz : The Greek Documents from Naḥal Ṣeelim and Naḥal Mishmar, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), ss. 53-62, https://www.jstor.org/stable/27924842 (2023-11-15)

[4] B. Lifschitz : The Greek Documents from Naḥal Ṣeelim and Naḥal Mishmar, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), s. 58, https://www.jstor.org/stable/27924842 (2023-11-15)

[5] L.Y. Rahmani : The coins from Nahal Seelim and Nahal Hardorf, w : Israel Exploration Studies, The Expetition to the Judean Desert, Vol. 11, No. 1/2, 1960 (1961), ss. 63-64, https://www.jstor.org/stable/27924843 (2023-11-18)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]