Nano (kryptowaluta)
Nano (XNO, dawniej NANO), dawniej RaiBlocks (XRB) – sieć peer-to-peer oraz kryptowaluta. Jest to zdecentralizowana, otwartoźródłowa kryptowaluta oparta na architekturze skierowanego grafu acyklicznego (DAG), oraz wydana na Licencji FreeBSD. Działa bez pośredników, wykorzystując rozproszony rejestr ze strukturą danych blok-krata[1].
Kod ISO 4217 |
XNO, potocznie NANO |
---|---|
Symbol |
Ӿ |
Bank centralny |
brak |
Mennica |
cybernetyczna, rozproszona |
Poziom inflacji |
zerowa |
Podział |
nano = raw |
Nano zostało uruchomione w październiku 2015 r. przez Colina LeMahieu w celu rozwiązania problemów związanych z ograniczeniami skalowalności technologii blockchain, które mogą skutkować restrykcyjnymi opłatami i zwiększonymi czasami potwierdzania transakcji pod obciążeniem[2]. Nano posiada bezprowizyjne transakcje, które przeważnie otrzymują pełne potwierdzenie poniżej jednej sekundy[3].
Historia edytuj
Prace nad Nano rozpoczęły się w 2014 roku, zapoczątkowane przez Colina LeMahieu, pod oryginalną nazwą RaiBlocks[4]. W dniu 31 stycznia 2018 roku, RaiBlocks zostało przemianowane na Nano[5].
9 lutego 2018 roku, włoska giełda kryptowalut BitGrail ogłosiła zamknięcie po włamaniu. Wystąpiły nierozliczone straty w wysokości 17 milionów Nano z portfeli należących do giełdy, uniemożliwiając użytkownikom dostęp do ich walut trzymanych na platformie[6]. Ofiary starały się o odszkodowanie za pośrednictwem włoskiego systemu sądowego i przy wsparciu Nano Foundation, wszczęły pozew zbiorowy przeciwko właścicielowi BitGrail – Francesco Firano[7]. W styczniu 2019 roku Sąd we Florencji uznał Firano odpowiedzialnym za straty po odkryciu, że giełda nie wdrożyła żadnych znaczących zabezpieczeń w celu zapewnienia bezpieczeństwa środków swoich klientów i nie zgłosiła strat już w lipcu 2017 roku[8].
Model edytuj
Nano wykorzystuje strukturę danych blok-krata, gdzie każde konto posiada własny blockchain[9]. Jest to pierwsza kryptowaluta stworzona na podstawie skierowanego grafu acyklicznego (DAG)[10][11], gdzie "blok" to tylko jedna transakcja, a każda transakcja zawiera bieżące saldo konta[9][12].
Konsensus jest osiągany za pomocą algorytmu podobnego do proof of stake o nazwie "Open Representative Voting" (ORV). W tym systemie waga głosów jest rozdzielana na konta na podstawie ilości NANO, które posiadają: konta następnie swobodnie delegują wagi głosu do wybranego przez siebie węzła. W przypadku, gdy dwie sprzeczne transakcje zostaną ogłoszone do sieci (jak w przypadku próby podwójnego wydania), węzły głosują na jedną z nich oraz rozgłaszają swój głos do innych węzłów. Pierwsza transakcja, która osiągnie 51% ogólnej wagi głosów zostaje potwierdzona, a druga zostaje odrzucona[13].
Taka architektura pozwala Nano działać bez bezpośrednich zachęt finansowych dla użytkowników lub walidatorów. Ponieważ niektóre podmioty korzystają z sieci pośrednio (giełdy kryptowalut poprzez opłaty handlowe, akceptanci unikający opłat związanych z firmami obsługującymi karty kredytowe itp.), istnieje zainteresowanie utrzymaniem jej w dobrym stanie i zdecentralizowanej poprzez prowadzenie węzła. Ponieważ nie ma bezpośredniej zachęty do gromadzenia wagi głosów, pomaga to również uniknąć tendencji do centralizacji nieodłącznie związanych z ekonomią skali, tak jak w przypadku architektur proof of work oraz proof of stake[14].
Przypisy edytuj
- ↑ Bencic, Federico; Zarko, Ivana (2018). 2018 IEEE 38th International Conference on Distributed Computing Systems: 1569–1570. Distributed Ledger Technology: Blockchain Compared to Directed Acyclic Graph, DOI: 10.1109/ICDCS.2018.00171 . .
- ↑ Easley, David et al. (2019). Journal of Financial Economics. 134 (1): 91–109. From mining to markets: The evolution of bitcoin transaction fees, DOI: 10.1016/j.jfineco.2019.03.004 . .
- ↑ Morais, Rui et al. (2020). 2020 IEEE International Conference on Decentralized Applications and Infrastructures (DAPPS): 159–163. A Tool for Implementing Privacy in Nano, DOI: 10.1109/DAPPS49028.2020.00021 . .
- ↑ Baldwin, Rosecrans (2019-11-26). "Cryptocurrency Will Not Die". GQ. Retrieved 2020-12-22.
- ↑ Nano: Nano Rebrand Announcement. 2018-01-31. s. Medium. [dostęp 2021-02-27]. (ang.).
- ↑ Vigna, Paul (2018-02-10). "Cryptocurrency Worth $170 Million Missing From Italian Exchange". The Wall Street Journal. Retrieved 2019-12-18.
- ↑ n, 10 + cryptocurrency data breaches, thefts, and exit scams (2020) [online], T&H Consulting, 17 marca 2021 [dostęp 2023-09-18] (ang.).
- ↑ Canellis, David (2019-01-28). "Italian court forces BitGrail CEO to repay $170M in 'lost' cryptocurrency". The Next Web. Retrieved 2019-12-18.
- ↑ a b Shahaab, A. et al. (2019). IEEE Access. 7: 43622–43636. Applicability and Appropriateness of Distributed Ledgers Consensus Protocols in Public and Private Sectors: A Systematic Review, DOI: 10.1109/ACCESS.2019.2904181 . .
- ↑ Masood, F.; Faridi, A. R. (2018). 2018 4th International Conference on Computing Communication and Automation (ICCCA): 1–6. Consensus Algorithms In Distributed Ledger Technology For Open Environment, DOI: 10.1109/CCAA.2018.8777695 . .
- ↑ Faraz Masood, Arman Rasool Faridi. An Overview of Distributed Ledger Technology and its Applications. „International Journal of Computer Sciences and Engineering”. 6 (10), s. 424, 31 października 2018. DOI: 10.26438/ijcse/v6i10.422427. [dostęp 2020-12-26].
- ↑ Werner, Robert et al. (2020). "Anonymization of Transactions in Distributed Ledger Technologies". Twelfth International Conference on Adaptive and Self-Adaptive Systems and Applications. p. 69. ISBN 978-1-61208-781-8.
- ↑ Nano: Protocol Design – ORV Consensus. s. nano.org. [dostęp 2021-02-27].
- ↑ Nano: The Incentives to Run a Node. s. Medium. [dostęp 2021-02-27].