Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane

Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownymi do rzeczy uwagami objaśnione – utwór Franciszka Salezego Jezierskiego, mający formę leksykonu, wydany pośmiertnie w 1791.

Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane i stosownymi do rzeczy uwagami objaśnione
Ilustracja
Strona tytułowa
Autor

Franciszek Salezy Jezierski

Tematyka

publicystyka społeczno-polityczna

Typ utworu

leksykon

Wydanie oryginalne
Język

polski

Data wydania

1791

Historia

edytuj

Książka ma postać słownika encyklopedycznego, nawiązując w ten sposób do dzieł oświeceniowych, takich jak Encyklopedia Diderota i Słownik filozoficzny Woltera. Jednak ten zabieg konstrukcyjny służy jako rama do prezentowania własnych, ostrych poglądów, krytyki fałszu, obłudy, nadużywania stanowisk, kradzieży dobra publicznego. Obok haseł traktujących o istotnych zagadnieniach (Filozofia, Sejm, Władza), są też tematy bardziej błahe (Forsa, Szkapy, Wiatraki). Niektóre hasła przybierają formę dłuższego eseju. Inne, krótsze są rozważaniami nad zmianami znaczeniowymi tytułowego słowa, sygnalizują naganne zachowania i sposoby myślenia, sprowadzają negowane poglądy do absurdu. Niektóre wyrazy są przejawem zaangażowanej publicystyki. Przekaz oparty jest na ironii, grach językowych, skrótach myślowych, oryginalnych skojarzeniach.

Bibliografia

edytuj
  • Teresa Kostkiewiczowa: Oświecenie. Słownik literatury polskiej. Gdańsk: słowo / obraz terytoria; Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, 2007, s. 120–121. ISBN 978-83-7420-092-9.
  • Mieczysław Klimowicz: Oświecenie. Wyd. IX - 5 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 439, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13845-5.

Linki zewnętrzne

edytuj