Noli me tangere (obraz Fra Angelica)
Noli me tangere – obraz włoskiego malarza religijnego wczesnego renesansu Fra Angelico.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1450 |
| Medium |
fresk |
| Wymiary |
166 × 125 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Fra Angelico, na zlecenie swoich braci zakonników dominikanów, wykonał szereg fresków w ich celach i na korytarzach w budynku konwentu San Marco we Florencji. W pracach pomagali mu jego uczniowie.
W pierwszej celi namalował scenę z Ewangelii św. Jana (J.20,14-18) opisującą spotkanie Marii Magdaleny z Chrystusem przed otwartym grobem. Początkowo Maria wzięła Jezusa za ogrodnika, lecz później rozpoznała w nim Zmartwychwstałego. Gdy chciała go dotknąć, on przemówił do niej słowami Noli me tangere (Nie dotykaj mnie lub Nie zatrzymuj mnie).
Opis i symbolika obrazu edytuj
Fra Angelico przedstawił Jezusa ubranego w białą szatę, w otoczonym murem ogrodzie z motyką na ramieniu, która nawiązuje do pierwotnej pomyłki Magdaleny. Gestem powstrzymującym klęczącą Marię, odsuwa się od niej. Wokół nich rosną czerwone kwiaty. Fra Angelico, obok innych malarzy florenckich np. Botticellego, uważany był za wyznawcę hermetyzmu. Na swoich obrazach często umieszczał ezoteryczne symbole. Jednym z nich był czerwony X, który symbolizował jedyną prawdę przeciwstawną hierarchii Kościoła katolickiego[1][2]. Według ikonografii chrześcijańskiej czerwony kolor kwiatów miał nawiązywać do sączącej się krwi z rany stóp Chrystusa widocznej na obrazie. Pomiędzy nimi znajdują się trzy czerwone kwiaty w kształcie X. Znajdują się one dokładnie pod lewą ręką Marii Magdaleny. Takie umieszczenie przez zwolenników ezoteryzmu i herezji było kojarzone z lewą stroną genealogii królewskiego rodu[3].
Maria Magdalena została przedstawiona przez Angelico w czerwieni, co jest charakterystyczne dla obrazów średniowiecznych[4].
Przypisy edytuj
- ↑ M. Starbird Maria Magdalena i Święty Graal ss.129
- ↑ Znak X symbolizował przeciwstawne poglądy na temat stanu cywilnego Jezusa
- ↑ Z tego rodu miał pochodzić Jezus a lewa strona w średniowieczu oznaczała linie potomków po kądzieli (od strony żony)
- ↑ W 1649 roku inkwizycja nakazała przedstawianie wizerunku Magdaleny w białych lub niebieskich szatach, a czerwień, w której dotychczas była przedstawiana, a która była kojarzona również z miłością, została zakazana
Bibliografia edytuj
- Ralf C. Wirtz Sztuka i architektura Florencji, wyd h.f. ullmann, 2005 ISBN 978-3-8331-2302-3
- Stefano Zuffi, Nowy Testament. Postacie i epizody, Ewa Maciszewska (tłum.), Warszawa: wyd. Arkady, 2007, ISBN 978-83-213-4470-6, OCLC 169906138.
- M. Starbird Maria Magdalena i Święty Graal wyd. L&L Gdańsk 2004 ISBN 83-7359-419-1