Owomancja, owamancja, oomancja (gr. αυγό avgó – „jajo”, μαντεία, manteia, „dywinacja”) – metoda wróżenia z jaj kurzych[1].

Oczyszczanie za pomocą jajka, tradycja wywodząca się z Ameryki Południowej

Historia

edytuj

Owomancja była powszechną formą wróżbiarstwa praktykowaną w starożytnej Grecji i Rzymie, gdzie wierzono, że przyszłość można przewidzieć, interpretując kształty, które tworzyło oddzielone białko jajka, gdy było wrzucone do gorącej wody. Na przykład: jeśli białko jajka przypominało kształt dzwonu, oznaczało to, że wkrótce odbędzie się ślub. Jeśli białko jajka przypominało węża, uważano to za ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem[2].

Chociaż uważano, że owomancja wywodzi się z Grecji, istnieje przekonanie, że praktykowali ją także starożytni druidzi w Szkocji[2].

Owomancja była popularną metodą wróżbiarską w Nowej Anglii pod koniec XVII wieku[3]. Wraz z innymi młodymi dziewczętami z Salem, Elizabeth Parris i Abigail Williams odczytywały przyszłość za pomocą jajka i lustra (lub „szkła Wenus”)[4]. Jak donosił pastor John Hale, używały jajek w szklance, aby dowiedzieć się o zawodzie swoich przyszłych mężów[3].

W 1806 roku Mary Bateman, znana również jako „Czarownica z Yorkshire”, stworzyła mistyfikację znaną jako Prorocza Kura z Leeds, w której jajka znoszone przez kurę miały napisane na nich „Chrystus nadchodzi” – wiadomość uznawana za zapowiedź końca czasów[5][6]. Bateman wystawiła na pokaz trzy takie jajka, ale później okazało się, że napisała na nich kwasem i ponownie wprowadziła je do jajowodu kury[7].

Starożytne metody wróżenia

edytuj

Wróżby związane z ciążą

edytuj

Wróżenie z jajka było często używane do zdobywania wiedzy o dzieciach znajdujących się jeszcze w łonie matki, takich jak płeć, zdrowie i termin porodu. Pocierano surowym jajkiem kurze brzuch ciężarnej kobiety, a następnie rozbijano je na talerzu. Jeśli jajko zawierało jedno żółtko, oznaczało to, że matka urodzi jedno dziecko. Jeśli jajko zawierało 2, 3 lub więcej żółtek, wskazywało to, że matka urodzi bliźnięta, trojaczki itp. Wierzono również, że jeśli żółtko zawierało plamki krwi, było to złym znakiem wskazującym na poronienie lub komplikacje podczas porodu[8].

Inną popularną metodą owomancji w odniesieniu do nienarodzonego dziecka było inkubowanie jajka kurzego między piersiami ciężarnej kobiety. Wierzono, że gdy kurczak się wykluje, jego płeć ujawni płeć nienarodzonego dziecka matki[8].

Przepowiadanie przyszłości

edytuj

Ta forma nie polegała na rozbijaniu jajka, ale na gotowaniu go na twardo. Na jednym końcu jajka pisano imię boga lub bogini, a na drugim celu, jaki osoba chciała osiągnąć. Ugotowane na twardo jajko było następnie toczone po zboczu, a wróżby interpretowano na podstawie tego, który koniec był skierowany ku górze i w jakim kierunku wskazywało jajko[8].

Owomancja nordycka

edytuj

Nordycka tradycja owomancji polegała na przekłuwaniu jajka i wydmuchiwaniu białka do szklanki z wodą, gdzie pozostawiano je na jeden dzień. Następnie wróżbita używał tej szklanki do wróżenia w celu uzyskania odpowiedzi na pytania[9].

Zdejmowanie klątw

edytuj

Owomancję wykonywano dla klientów którzy uważali, że byli dotknięci klątwą. Podczas wykonywania tego rytuału jajko było przenoszone nad ciałem osoby lub toczone po jej skórze, a następnie umieszczano je pod łóżkiem, na kominku lub na ołtarzu. Po dniu jajko było rozbijane do szklanki lub miski wypełnionej w połowie wodą, a następnie interpretowane[9].

Owomancja współcześnie

edytuj

Owomancja stała się bardzo popularna we współczesnych tradycjach okultystycznych. Tradycje takie jak Wicca i współczesne pogaństwo używają jajek nie tylko do wróżenia, ale także do oczyszczania i usuwania negatywnych energii[10]. Jest to tradycja kulturowa wśród Latynosów, którzy używają owomancji, aby uwolnić się od złego oka. Ta praktyka w krajach latynoamerykańskich sięga czasów rdzennych szamanów i Afrykanów sprowadzonych do obu Ameryk[2].

Jednym ze sposobów przeprowadzenia tego rytuału jest toczenie jajka po całym ciele osoby, aby mogło ono wchłonąć negatywną energię. Następnie jajko jest rozbijane do miski z wodą, gdzie można interpretować, czy negatywność opuściła ciało[8].

W Gwatemali jajka są używane do diagnozowania chorób przez przetaczanie kilku jajek po pacjencie i umieszczanie ich w wodzie do interpretacji[8]. Ta sama technika była używana w tradycjach Hoodoo do leczenia chorych i rannych[3].

Przypisy

edytuj
  1. Sposoby wróżenia [online], Goniec Zakonny, 24 lutego 2010 [dostęp 2024-07-16] (pol.).
  2. a b c Oomancy – Oomancy, divination by eggs – Occultopedia, the Occult and Unexplained Encyclopedia [online], www.unexplainedmysteries.net [dostęp 2024-07-16].
  3. a b c Oomancy – Witchipedia [online], witchipedia.wikidot.com [dostęp 2024-07-16].
  4. Elaine G. Breslaw, Tituba, reluctant witch of Salem: devilish Indians and Puritan fantasies, The American social experience series, New York: New York University Press, 1996, s. 89, ISBN 978-0-8147-1307-5 [dostęp 2024-07-16].
  5. Todd Strandberg, James Terry, Are You Rapture Ready, czerwiec 2003, s. 35–45 (ang.).
  6. 10 failed doomsday predictions [online], NBC News, 12 listopada 2009 [dostęp 2024-07-16] (ang.).
  7. Extraordinary life and character of Mary Bateman, the Yorkshire witch; traced from the earliest thefts of her infancy, etc. till her execution on the 20th ... [online], HathiTrust [dostęp 2024-07-16] (ang.).
  8. a b c d e Richard Webster, Llewellyn’s complete book of divination: your definitive source for learning predictive & prophetic techniques, First e-book edition, Woodbury, Minnesota: Llewellyn Publications, 2017, s. 355–358, ISBN 978-0-7387-5348-5 [dostęp 2024-07-16].
  9. a b Category:Egg Divination – Association of Independent Readers and Rootworkers [online], readersandrootworkers.org [dostęp 2024-07-16].
  10. Egg Cleanse Meaning: How to do an Egg Cleanse Ritual and Interpret the Meaning of the Results [online], WitchiWoo, 8 września 2022 [dostęp 2024-07-16] (ang.).