Panseksualizm

hipoteza w psychologii

Panseksualizm – pogląd, według którego głównym motorem ludzkiego działania jest popęd seksualny, każde działanie można wytłumaczyć motywami seksualnymi. Obecnie teoria ta nie znajduje potwierdzenia[1]. Zarzut panseksualizmu często stawiany jest psychoanalizie, ze względu na twierdzenie Freuda o fundamentalnym znaczeniu libido (choć Freud rozumiał libido szerzej niż jedynie popęd seksualny i się od takiego podejścia odżegnywał).

W psychiatrii przez panseksualizm (Pan-Sexualität) rozumie się uogólnioną seksualność przejawiającą się w wielopostaciowej perwersji — od wyraźnej dewiacji seksualnej do licznych i chaotycznych fantazji perwersyjnych oraz czynów — w tym znaczeniu używany jest do określenia jednego z trzech typowych objawów zaburzenia osobowości typu bordeline. Pojęcie to wprowadzili do psychiatrii P. H. Hoch i P. Polatin, a za nimi Otto F. Kernberg[2][3].

W neurologii termin ten bywa również używany do opisu zainteresowania seksualnego, które jest również skierowane do zwierząt i przedmiotów (w Polsce raczej jako hiperseksualność). Może to wynikać np. z obustronnego uszkodzenia płata skroniowego przedniej części skroniowej (zespół Klüvera-Bucy'ego)[4][5].

Hybryda „panseksualizm” została po raz pierwszy użyta w 1914 jako słowo pan-sexualism w „Journal of Abnormal Psychology[potrzebny przypis], a następnie zyskała popularność w kontekście poglądów Freuda na ludzką seksualność[6][7][8].

Przypisy edytuj

  1. Erwin J. Haeberle: Critical Dictionary of Sexology. [dostęp 2009-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-03)]. (ang.).
  2. Tomasz Tyra. Teoretyczne i opisowe aspekty zaburzenia osobowości typu borderline. „Roczniki Filozoficzne”. 34 (4), s. 33-38, 1986. 
  3. Lea Schütze, Pansexualität [online], gender-glossar.de [dostęp 2018-12-21] (niem.).
  4. D. Vodušek, Sexualfunktionsstörungen aus neurologischer Sicht, „Klinische Neurophysiologie”, 42 (02), 2011, s. 117–122, DOI10.1055/s-0031-1275651, ISSN 1434-0275 (niem.).
  5. D.B. Vodušek, Sexuelle Störungen aus der Sicht des Neurologen, „Der Nervenarzt”, 82 (6), 2011, s. 787–802, DOI10.1007/s00115-010-3199-x, ISSN 0028-2804 (niem.).
  6. Bi, gay, pansexual: What do I call myself? [online], goaskalice.columbia.edu [dostęp 2019-10-28].
  7. pansexual – Origin and meaning of pansexual by Online Etymology Dictionary [online], www.etymonline.com [dostęp 2019-10-28], Cytat: "pansexual (adj.) 1926 (pansexualism is from 1917), from pan- + sexual. Originally in reference to the view that the sex instinct plays the primary part in all human activity, mental and physical; this was held by his critics to be the view of Freud, therefore a term of reproach leveled at early psychology." (ang.).
  8. pansexualism [online], The Free Dictionary [dostęp 2019-10-28].