Piotr Gelhor (Petrus, Peter Gielor, Gelhör, Geler) I, starszy (zm. 1543) – polski złotnik.

Życiorys edytuj

Piotr Gelhor, zamożny (posiadał domy na Rynku i przy ul. Wodnej) i szanowany obywatel Poznania, którego dokumenty miejskie notują od roku 1495. Pełnił wiele funkcji w mieście: w latach 1504 i 1507–1518 był ławnikiem miejskim, a w latach 1519–1534 - radnym. Trzykrotnie piastował też stanowiska starszego cechu złotników (w 1499, 1502 i 1503 roku), oprócz tego jest także wspominany jako szafarz majątku miejskiego[1].

Jako złotnik był znany z (sygnowanego jego imieniem), wykonanego na polecenie opata trzemeszeńskiego Andrzeja Drzążyńskiego dla kościoła kanonickiego w Trzemesznie późnogotyckiego, skrzynkowego relikwiarza z 1507 roku, przeznaczonego do przechowywania ręki Św. Wojciecha. Zdobiony grawerowanymi scenami figuralnymi relikwiarz, stylem nawiązujący do rycin Schongauera i szkoły norymberskiej, należy do najpiękniejszych dzieł sztuki złotniczej z warsztatów poznańskich[1]. Przez wzgląd na analogie artystyczne, Gelhorowi przypisuje się także autorstwo relikwiarza puszkowego Św. Sabiny z 1510 (obecnie w skarbcu katedry w Poznaniu). Ten relikwiarz również wykazuje wpływy grafiki Schongauera[1].

Piotr Gelhor I miał trzech synów oraz trzy córki, co dało początek sławnemu rodowi złotników (cztery pokolenia) – rodzinie Gelhorów–Kamieniów. Ród ten spowinowacony był z wieloma poznańskimi złotnikami, takimi jak Wojciech Darmopych, Szymon Czudnik, Jerzy Gensch, A. Góźdź, Jan Kliza oraz Łukasz Stamm. Ostatnim przedstawicielem rodu (który wymarł w 1633) był złotnik Piotra III Gelhor[1].

Przypisy edytuj

Bibliografia edytuj

  • Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 199. ISBN 83-01-02722-3.