Pomnik „Poległym w Walce o Wyzwolenie Dąbia”
Pomnik „Poległym w Walce o Wyzwolenie Dąbia” – położony w centrum osiedla Dąbie, nieistniejący monument upamiętniający polskich i radzieckich żołnierzy, którzy zginęli podczas walk o prawobrzeżne dzielnice Szczecina w marcu 1945 r.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
ul. Emilii Gierczak |
| Typ obiektu | |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
7 m |
| Data odsłonięcia |
1962 |
| Data likwidacji |
2023 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie Szczecina  | |
 53°23′48,7″N 14°40′01,8″E/53,396861 14,667167
| |
Historia
edytujAutorami pomnika byli Krystyna Trzeciak i Mieczysław Welter, jego odsłonięcie nastąpiło w 1962 r. W 1985 r. cokół pomnika obłożono blachą nierdzewną, a teren przed pomnikiem wyłożono płytami granitowymi[1]. W 2009 r. pomnik został odrestaurowany[2]. 28 czerwca 2022 r. Rada Miasta Szczecin jednogłośnie podjęła uchwałę o demontażu pomnika. Była to odpowiedź na obywatelską inicjatywę uchwałodawczą zainicjowaną przez Dariusza Mateckiego, radnego PiS[3].
3 sierpnia 2023 roku pomnik został rozebrany[4].
Położenie
edytujPomnik znajdował się w centrum Dąbia, na skwerze, przy skrzyżowaniu ulic Emilii Gierczak i Józefa Mianowskiego. Bezpośrednie otoczenie pomnika było nieco podwyższone i wyłożone płytami granitowymi. Dookoła rozplanowano trawnik z rabatami kwiatowymi. Całość obsadzona była szpalerem lip.
Opis pomnika
edytujPomnik miał formę obłożonego blachą stalową, niewysokiego, prostopadłościennego obelisku o wysokości ok. 700 cm, szerokości 107 cm i głębokości 71 cm[1]. W przednio-górnej oraz tylno-bocznej części obelisku znajdowały się dwie nisze w których ustawione były, wykonane ze sztucznego kamienia, dwie figury żołnierzy. Żołnierze przedstawieni byli nieco schematycznie, w pozycji stojącej, z trzymanymi pionowo karabinami opartymi o podłoże. Pomnik nie zawierał żadnych inskrypcji. Przed monumentem znajdowała się niewielka tablica o wysokości 54 cm z napisem „Poległym w Walce o Wyzwolenie Dąbia”. Pierwotnie, co najmniej do lat 80., nad napisem znajdowała się pięcioramienna gwiazda, a pod napisem data 1945[5].
Galeria
edytuj-
Pomnik wraz z tablicą -
Górna figura żołnierza -
Dolna figura żołnierza -
Stan przed demontażem -
Demontaż pomnika
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ a b Czarnecka 2015 ↓, s. 246.
- ↑ Czarnecka 2015 ↓, s. 476.
- ↑ Zafoliowali poradziecki pomnik w Dąbiu. Przypomnieli, że czas na rozbiórkę. Głos Szczeciński. [dostęp 2023-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-08-02)]. (pol.).
- ↑ Zburzono ostatni komunistyczny pomnik w Szczecinie. Był symbolem walk o Dąbie [online], www.eska.pl [dostęp 2023-08-03].
- ↑ Pomniki i tablice w Szczecinie :: Urząd Miasta Szczecin [online], www.szczecin.pl [dostęp 2018-01-15] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Dominika Czarnecka: „Pomniki wdzięczności” Armii Czerwonej w Polsce Ludowej i w III Rzeczypospolitej. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2015. ISBN 978-83-7629-777-4. OCLC 1062341968.
- Joanna Kozakowska (red.), Pomniki, akcenty rzeźbiarskie, tablice pamiątkowe Szczecina, Szczecin: Muzeum Narodowe w Szczecinie, 2012, ISBN 978-83-63365-28-8, OCLC 852977802.