Potencjał osmotyczny

Potencjał osmotyczny, Ψ_π – ciśnienie jakie trzeba przyłożyć, aby zapobiec osmotycznemu przepływowi wody przez błonę półprzepuszczalną. Wartość potencjału osmotycznego dla roztworu związków niedysocjujących może być wyliczona na podstawie wzoru:

$\Psi _{\pi }={\frac {nRT}{V}},$

gdzie:

$n$ – liczba moli,

$R$ – stała gazowa,

$T$ – temperatura w kelvinach,

$V$ – objętość roztworu,

Dla roztworu związków dysocjujących wzór ma postać:

$\Psi _{\pi }={\frac {nRTi}{V}},$

gdzie:

$i$ – stała dysocjacji.

Liczbowo potencjał osmotyczny jest taki sam jak ciśnienie osmotyczne, ma jednak odwrotny znak. W roztworach rozdzielonych błoną półprzepuszczalną woda przemieszcza się z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o wyższym stężeniu. Przemieszczaniu temu można zapobiec, zwiększając ciśnienie po stronie roztworu o wyższym stężeniu. Ciśnienie z jaką zasysana jest woda, jest określane jako siła ssąca i jest tożsama z potencjałem osmotycznym.