Liga 1
Liga 1 (ze względów sponsorskich Liga 1 Te Apuesto) – najwyższa klasa rozgrywkowa piłki nożnej mężczyzn w Peru. Występuje w niej dziewiętnaście klubów, z których najlepszy zostaje mistrzem Peru.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia |
1912 |
| Przekształcona na zawodową |
1951 |
| Data rozwiązania |
Liga Peruana |
| Prezes |
Agustín Lozano |
| Partner TV |
L1 Max |
| Sponsor tytularny |
Te Apuesto |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
19 |
| Niższy poziom ligowy | |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca | |
| Ostatni zwycięzca | |
| Najwięcej zwycięstw | |
| Strona internetowa | |
Rozgrywki są toczone systemem ligowo-pucharowym. Roczny sezon jest podzielony na wiosenną (Apertura) i jesienną (Clausura) fazę. Zespoły, które zajęły pierwsze miejsce w tabelach faz Apertura i Clausura, a także drużyny z miejsc 1–2 sumarycznej tabeli Apertury i Clausury spotykają się na koniec roku w fazie play-off, której zwycięzca zdobywa tytuł mistrzowski. Co roku trzy najsłabsze zespoły z sumarycznej tabeli Apertury i Clausury spadają do drugiej ligi. Mistrz i wicemistrz Peru, a także dwie najlepsze drużyny z sumarycznej tabeli Apertury i Clausury kwalifikują się do rozgrywek Copa Libertadores, zaś cztery najlepsze zespoły z sumarycznej tabeli Apertury i Clausury, które nie zakwalifikowały się do Copa Libertadores, kwalifikują się do rozgrywek Copa Sudamericana.
Aktualny skład
edytuj| Klub | Miasto | Założenie | Stadion | Pojemność | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ADT | Tarma | 1929 | Unión Tarma | |||
| Alianza Atlético | Sullana | 1920 | Campeones del 36 | |||
| Alianza Lima | Lima | 1901 | Alejandro Villanueva | |||
| Alianza Universidad | Huánuco | 1939 | Heraclio Tapia | |||
| Atlético Grau | Piura | 1919 | Estadio Miguel Grau (Piura) | |||
| Ayacucho | Ayacucho | 2008 | Ciudad de Cumaná | |||
| Cienciano | Cuzco | 1901 | Inca Garcilaso de la Vega | |||
| Comerciantes Unidos | Cutervo | 2002 | Juan Maldonado Gamarra | |||
| Cusco | Cuzco | 2009 | Inca Garcilaso de la Vega | |||
| Deportivo Binacional | Desaguadero | 2010 | Guillermo Briceño Rosamedina | |||
| Deportivo Garcilaso | Cuzco | 1957 | Inca Garcilaso de la Vega | |||
| Juan Pablo II College | Chongoyape | 2015 | Municipal de la Juventud | |||
| Los Chankas | Andahuaylas | 1989 | Los Chankas | |||
| Melgar | Arequipa | 1915 | Monumental UNSA | |||
| Sport Boys | Callao | 1927 | Estadio Miguel Grau (Callao) | |||
| Sport Huancayo | Huancayo | 2007 | Huancayo | |||
| Sporting Cristal | Lima | 1955 | Alberto Gallardo | |||
| Universitario de Deportes | Lima | 1924 | Monumental | |||
| UTC | Cajamarca | 1964 | Héroes de San Ramón | |||
Historia
edytujPoczątki futbolu w Peru sięgają przełomu XIX i XX wieku, a pierwszymi nauczycielami, tak jak we wszystkich krajach, byli przebywający tam Brytyjczycy. W latach 1912–1921 mistrzostwa Peru (Campeonato Peruano) rozgrywano w Limie między miejscowymi klubami. W roku 1922 założona została ogólnonarodowa federacja piłkarska Federación Peruana de Fútbol. W latach 1926 i 1927 rozegrano nieoficjalne mistrzostwa ogólnonarodowe (Liga Nacional de Football). W 1928 roku FPF zosrganizowała już oficjalną ligę peruwiańską, choć w rzeczywistości grały w niej kluby jedynie z dwóch głównych miast – Limy i Callao. Jednak liga ta grupowała zdecydowanie najsilniejsze drużyny peruwiańskie, dlatego mistrzów tej ligi powszechnie uważano za mistrzów całego kraju.
W roku 1951 liga peruwiańska stała się ligą zawodową. W 1966 roku utworzono naprawdę ogólnonarodową ligę (Campeonato Descentralizado), do której dopuszczono kluby z całego Peru.
Począwszy od roku 1972 mistrzostwa rozgrywano stosując najróżniejsze formaty, z wstępnymi rozgrywkami obejmującymi region stołeczny (obszar miasta Limy) oraz skomplikowaną siecią lig regionalnych, które decydowały o tym, jakie kluby będą miały prawo gry w centralnych mistrzostwach. Te z kolei rozgrywane były różnie, często z podziałem na grupy (liguillas – małe ligi), z których najlepsze drużyny grały na koniec w normalnej lidze. W roku 1997 rozgrywki pierwszej ligi podzielono na dwa etapy – Apertura i Clausura. Zwycięzcy obu tych etapów walczyli na koniec o tytuł mistrz Peru.
Tradycyjnie najsilniejsze kluby pochodzą z Limy, szczególnie Alianza Lima (klub biedoty) i Universitario de Deportes (klub bogaczy), Sporting Cristal oraz z pobliskiego Callao klub Sport Boys Callao. Jednak kluby z prowincji w coraz większym stopniu zaczynają zagrażać dotychczasowym potęgom. Szczególnym przypadkiem jest klub Cienciano z miasta Cuzco, który jest jedynym peruwiańskim klubem, który wygrał międzynarodowy puchar (Copa Sudamericana 2003 i Recopa Sudamericana w 2004), choć jeszcze nigdy nie zdobył mistrzostwa Peru.
Triumfatorzy
edytuj
Legenda:
- pd – po dogrywce
- k – seria rzutów karnych
W kolumnie „mistrz” w nawiasie podano, który w swojej historii tytuł mistrzowski zdobył dany klub.
W kolumnie „zawodnik” w nawiasie podano, który w swojej karierze tytuł króla strzelców zdobył piłkarz.
W kolumnie „trener” w nawiasie podano, który w swojej karierze tytuł mistrza zdobył trener.
Klasyfikacja medalowa
edytuj
Pogrubioną czcionką zaznaczono kluby, które aktualnie występują w lidze.
Linki zewnętrzne
edytuj- Peruwiańska federacja piłkarska FPF. fpf.com.pe. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-05)].
- RSSSF