Przemysł kluczowy (niem. Schlüsselindustrie) – przemysł, od którego uzależniona jest produkcja innych gałęzi przemysłu, w tym m.in. wydobycie surowców (węgiel, ruda żelaza, rudy innych metali) i ich przetwórstwo (np. hutnictwo).

Pojęcie "przemysłu kluczowego" używane bywało w opracowaniach niemieckojęzycznych już w latach 30. XX wieku[1]. Później termin ten (w odróżnieniu od tzw. przemysłu terenowego) używany był powszechnie w krajach zależnych od ZSRR, w tym także i w Polsce w czasach PRL. Wszystkie przedsiębiorstwa przemysłu kluczowego musiały pozostawać w rękach państwa, które dzięki systemowi rozdzielnictwa wytwarzanych przez ten przemysł produktów mogło dokładnie kontrolować funkcjonowanie innych przedsiębiorstw zależnych od tych produktów. Do przemysłu kluczowego włączano również niektóre inne przedsiębiorstwa o zasadniczym znaczeniu dla państwa, np. fabryki przemysłu zbrojeniowego.

Przypisy edytuj

  1. Definicja według encyklopedii "Der Neue Brockhaus", t. III, Leipzig 1938, s. 100:
    "Przemysł kluczowy, gałąź przemysłu, zaopatrująca inne gałęzie gospodarki w surowce i półfabrykaty, szczególnie górnictwo i przemysł hutniczy."

    Schlüsselindustrie, die Industriezweige, die andere Wirtschafszweige mit mit Rohstoffen und Halbfabrikaten versorgen, bes. Bergbau und Hüttenindustrie.