Przyjęzyczki

(Przekierowano z Przyjęzyczek)

Przyjęzyczki[1][2] (łac. paraglossae, l. poj. paraglossa) – parzyste elementy narządów gębowych owadów, wchodzące w skład wargi dolnej, wyrastające z przedbródka.

Warga dolna przybyszki amerykańskiej. Przyjęzyczek podpisany Paraglossa

Przyjęzyczki w pierwotnym planie budowy aparatu gębowego stanowią parę narządów osadzonych na wierzchołkowej (odsiebnej) krawędzi przedbródka, po bokach od pary języczków. Ponieważ warga dolna powstaje z przekształcenia się szczęk drugiej pary, przedbródek jest narządem homologicznym połączonych pieńków szczęk, języczki są homologami żuwek wewnętrznych, a przyjęzyczki – żuwek zewnętrznych. Łącznie języczki i przyjęzyczki określa się mianem ligulae. W różnych typach aparatów gębowych przyjęzyczyki mogą ulegać modyfikacjom, zrastać się z języczkami, podlegać uwstecznieniu, a nawet całkowitemu zanikowi[1][3].

Umięśnienie przyjęzyczka stanowić mogą musculus postoccipitoparaglossalis, musculus tentorioparaglossalis, musculus praementoparaglossalis[4].

Przypisy

edytuj
  1. a b Ryszard Szadziewski, Przemysław Trojan: nadgromada: sześcionogi – Hexapoda. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 57-58.
  2. Marek Wanat: rząd: chrząszcze – Coleoptera. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 257-260.
  3. V: The Head Appendeages. W: R. E. Snodgrass: Principles of Insect Morphology. Cornell University Press, 1935.
  4. Benjamin Wipfler, Ryuichiro Machida, Bernd Müller, Rolf G. Beutel. On the head morphology of Grylloblattodea (Insecta) and the systematic position of the order, with a new nomenclature for the head muscles of Dicondylia. „Systematic Entomology”, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-3113.2010.00556.x.