Psalterium Pianum
Psalterium Pianum – łaciński przekład psałterza, przygotowany przez profesorów Papieskiego Instytutu Biblijnego, opublikowany w 1945 na polecenie Piusa XII (skąd nazwa); od publikacji do 1970 oficjalny tekst psałterza w Kościele rzymskim.
Kontekst edytuj
Jak wyjaśnia Pius XII w tekście motu proprio In cotidianis precibus[1], niejasności i przekłamania (łac. obscuritates mendaque) w dotychczas używanym w liturgii tekście psałterza (tzw. psałterzu gallikańskim) stały się coraz bardziej widoczne dzięki postępom krytyki tekstu, w związku z czym pojawiło się pragnienie posiadania takiego tekstu liturgicznego, który lepiej wyrażałby sens Pisma Świętego (łac. in cotidiana Psalmorum lectione latinam conversionem, qua sensus, a Spiritu Sancto inspirante intentus, significantius patescat)[2].
Przygotowanie i użycie przekładu edytuj
Historia i charakter przekładu edytuj
Przekład taki przygotowała komisja Papieskiego Instytutu Biblijnego utworzona 19 stycznia 1941, w skład której weszli: kard. Augustin Bea[3], rektor Papieskiego Instytutu Biblijnego, oraz uczeni Vaccari, Zorrell, Merk, Köbert i Semkowski[4]. W motu proprio In cotidianis precibus (24 marca 1945) przekład został przez Piusa XII zatwierdzony do użytku liturgicznego (publicznego sprawowania godzin kanonicznych), przy czym można było również dalej używać psałterza Wulgaty[2].
Podstawą tłumaczenia była hebrajska wersja psałterza[5]. W porównaniu z tłumaczeniami Wulgaty język Psalterium Pianum był bliższy łacinie klasycznej[6].
Psaterium Pianum w liturgii edytuj
W tym samym roku 1945 ukazały się:
- psałterz z uwagami filologicznymi[5];
- wydanie typiczne psałterza z nowym tłumaczeniem psalmów w układzie Brewiarza Rzymskiego[7].
Natomiast w 1949 wydano nowe wydanie typiczne całego Brewiarza, w którym użyto nowego przekładu[8].
W roku 1956 ukazał się słownik łacińsko-polski, zawierający słowa, użyte w nowym przekładzie psałterza[4]. Psalterium Pianum było również podstawą polskiego przekładu psalmów, dokonanego przez Stanisława Wójcika.
Brewiarze, wydawane do reformy liturgicznej Soboru Watykańskiego II, używały tekstu psalmów według Wulgaty lub według nowego psałterza. W Liturgii Godzin, opublikowanej w roku 1975[9], użyto tekstu psalmów bardziej zbliżonego do Wulgaty (pierwsza wersja Neowulgaty[10], użytej w drugim wydaniu typicznym Liturgii Godzin z 1985[11]).
Linki zewnętrzne edytuj
Tekst Psalterium Pianum na stronie "The Book of Psalms in Latin"
Przypisy edytuj
- ↑ Acta Apostolicae Sedis, 37: 65–67 (oryginalny tekst łaciński)
- ↑ a b Fundacja Opoka, In cotidianis precibus [online], Fundacja Opoka, 20 maja 2003 [dostęp 2023-06-26].
- ↑ A. Bea, The new psalter: its origin and spirit, „The Catholic Biblical Quarterly”, 8 (1), s. 4–35, JSTOR: 43719062.
- ↑ a b Słownik do nowego psałterza, Stalinogród: Nakładem kurii diecezjalnej w Stalinogrodzie (skład główny: Księgarnia św. Jacka, Stalinogród), 1955, s. 85 (pol.).
- ↑ a b Liber Psalmorum cum Canticis Breviarii Romani, nova e textibus primigeniis interpretatio Latina cum notis criticis et exegeticis cura professorum Pontificii Instituti Biblici edita. Editio altera, Romae: E Pontificio Instituto Biblico, 1945, XXIV+350 (łac.).
- ↑ Michael Tanksley, Liber Psalmorum [online], www.liberpsalmorum.info [dostęp 2023-06-26].
- ↑ Psalterium Breviarii Romani, cum excerptis e Communi Sanctorum secundum novam e textibus primigeniis interpretationem Latinam, Pii Papae XII auctoritate editum. Editio typica, Romae: Typis Polyglottis Vaticanis, 1945, VIII+263+[159] (łac.).
- ↑ Breviarium Romanum, ex decreto Ss. Concilii Tridentini restitutum, Summorum Pontificum cura recognitum. Editio nova typica. Pars autumnalis., Typis Polyglottis Vaticanis, 1949, xxxi+911+[319]+55*.
- ↑ Officium Divinum ex decreto Sacrosancti OEcumenici Concilii Vaticani secundi instauratum, auctoritate Pauli Pp. VI promulgatum: Liturgia Horarum iuxta ritum Romanum. III: Tempus per Annum, Hebdomadae I–XVII. Editio typica, Typis polyglottis Vaticanis, 1975, s. 1644 (łac.).
- ↑ "... nova recepta interpretatione latina, quam Commissio pro nova Vulgata Bibliorum editione a nobis condita apparavit." Paulus Pp. VI, constitutio apostolica Laudis canticum (1 listopada 1970), por np. Liturgia Horarum, editio typica altera, Vol. I (1985), s. 15.
- ↑ Officium Divinum ex decreto Sacrosancti OEcumenici Concilii Vaticani secundi instauratum, auctoritate Pauli Pp. VI promulgatum: Liturgia Horarum iuxta ritum Romanum. Editio typica altera. I: Tempus Adventus, tempus Nativitatis, Libreria Editrice Vaticana, 1985, s. 1401 (łac.).